چکیده:
پژوهش حاضر به منظور تفکیک انگیزه ها و عوامل رقابت جویی به روش روان سنجی، صورت گرفته است. آزمودنی های پژوهش شامل 400 دانش آموز دختر و پسر (سن 18-14) دبیرستان های دولتی شهر تهران به تعداد مساوی از هر دو جنس به روش تصادفی انتخاب شدند. نتایج حاصل از اجرای پرسشنامه رقابت جویی فرانکن (1995) در هر دو گروه، به صورت مجزا مورد تحلیل عاملی قرار گرفت. در استخراج عامل ها از روش مولفه های اصلی، و در چرخش عامل ها از روش های متعامد و متمایل استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی مجزا، به استخراج و چرخش هفت عامل با ارزش ویژه بزرگ تر از 1 در گروه پسران، و شش عامل در گروه دختران منجر شد. در گروه پسران سه عامل، و در گروه دختران چهار عامل، قابل تفسیر و معنادار تشخیص داده شدند. دو گروه در دو عامل از عامل های به دست آمده مشترک و مشابه اند، که این عامل ها تحت عناوین «اشتیاق به برنده شدن» و «انگیزش برای تلاش و کوشش در رقابت» نام گذاری شده اند. بین عامل اخیر و پیشرفت تحصیلی، در هر دو گروه، همبستگی مثبت معنادار (پسران 01/0P< و دختران 05/0P<) وجود داشت. اما، بین عامل مربوط به «اشتیاق به برنده شدن» و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود نداشت. در گروه پسران عامل دیگری با نام «خشنودی ناشی از عمل کردن به نحو احسن»، و در گروه دختران دو عامل دیگر تحت عناوین «خشنودی ناشی از حصول بهبود در عملکرد» و «ترجیح دادن تکالیف دشوار» به دست آمد. بنابراین، از نظر تشکیل عوامل رقابت جویی، بین دو گروه برخی تفاوت ها و شباهت ها مشاهده شد. در مجموع، نتایج به دست آمده موید یافته های پژوهش های گذشته در مورد عوامل رقابت جویی است
خلاصه ماشینی:
"در تعلیم و تربیت و یادگیری اگر به منظور برانگیختن افراد به فعالیت و کوشش بیشتر،از رقابت {p(1)- Subcultures p} {p(2)- Intrinsic Motivation p} {p(3)- Extrinsic Motivation p} به عنوان یک عامل برانگیزاننده استفاده شود و برای پاداش دادن به افراد برنده از جوایز و پاداشهای مادی(بیرونی)استفاده شود میتوان انتظار داشت که این امر نهتنها موجب تضعیف انگیزش پیشرفت{p1p}افراد بازنده شود،بلکه ممکن است کاهش انگیزش درونی افراد برنده را نیز در پی داشته باشد.
جدول شماره 1:نتایج تحلیل عاملی سؤالهای پرسشنامۀ رقابتجویی گروه پسران پس از چرخش متعامد و نامگذاری عاملها (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج این جدول نشان میدهد که از مجموع سؤالهای پرسشنامه،تعداد سه عامل بامعنا و قابل تفسیر به دست آمده است.
جدول شماره 3:نتایج تحلیل عاملی سؤالهای پرسشنامۀ رقابتجویی گروه دختران پس از چرخش متعامد و نامگذاری عاملها (به تصویر صفحه مراجعه شود) در این گروه از مجموع سؤالها،تعداد چهار عامل بامعنا به دست آمده است.
جدول شماره 8:نتایج آزمون همبستگی بین عاملهای رقابتجویی و پیشرفت تحصیلی در گروه دختران (به تصویر صفحه مراجعه شود) چهارمین فرضیۀ پژوهش بر وجود رابطۀ معکوس بین عاملهای مربوط به«تمایل به برنده شدن»با«خشنودی ناشی از عمل کردن به نحو احسن»اشاره دارد.
باتوجهبهاینکه عامل مربوط به«خشنودی ناشی از عمل کردن به نحو احسن»در تحلیل عاملی گروه دختران به شکل مورد نظر به وجود نیامده است،امکان بررسی فرضیۀ ششم در این گروه وجود ندارد؛اما،نتایج گروه پسران نشان میدهد که رابطۀ بین این عامل(عامل دوم)و پیشرفت تحصیلی،رابطۀ معناداری،نیست."