چکیده:
در دههء گذشته،رشد سریع افراد تحصیلکرده در جامعهء ایرانی تأثیرات و پیامدهای مهمی در پیدایش شرایط اجتماعی و سیاسی ایران داشته است.افزایش جوانان تحصیلکرده،منجر به گسترش طبقهء متوسط در جامعه گردیده است.طبقهء متوسط میتواند به این شرایط جدید و تقاضاهای گوناگون و دگرگونی در تمامی جوامع منجر گردد.نگاهی گذرا به تاریخ دگرگونیهای سیاسی و اجتماعی در جوامع مختلف نشانگر این است که رابطهای بین رشد طبقهء متوسط و پدیدهء دگرگونی و تحول سیاسی،وجود دارد.در این مقاله نویسنده در صدد است به این سؤال پاسخ دهد که آیا این رابطه در جامعهء ایرانی تحقق یافته یا حادث نگردیده است؟در این نوشتار،این رابطه مورد بررسی قرار گرفته که خود نشانگر رشد آموزش،بویژه گسترش آموزش عالی و دگرگونی و تحول سیاسی در نیمهء دوم دههء 1370 میباشد.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله نویسنده در صدد است به این سؤال پاسخ دهد که آیا این رابطه در جامعهء ایرانی تحقق یافته یا حادث نگردیده است؟در این نوشتار،این رابطه مورد بررسی قرار گرفته که خود نشانگر رشد آموزش،بویژه گسترش آموزش عالی و دگرگونی و تحول سیاسی در نیمهء دوم دههء 1370 میباشد.
به خصوص،فعالتر شدن جنبش دانشجویی در سالهای 79-1376،که آن را به یک نیروی تأثیرگذار اجتماعی و سیاسی مبدل ساخته است،این سؤال را بیش از هر زمان پراهمیت مینماید که چگونه رشد آموزش عالی و فعال شدن محیط دانشجویی به لحاظ فرهنگی و سیاسی بر مجموعهء اجتماع ایران و حوزهء سیاست تأثیر گذارده است؟این سؤال اصلی همان است که در این مقاله درپی پاسخ گفتن به آن هستیم.
در طول این مقاله تلاش خواهیم کرد پس از بررسی مفهومی«طبقهء متوسط»و سابقهء تأثیرگذاری آن در تحولات اجتماعی و سیاسی مختلف،به وسیلهء آمار موجود به بررسی تأثیر آموزش عالی بر تغییر بافت اجتماعی و نیز نخبگان ایران بپردازیم بررسی تاریخی و مفهومی«طبقهء متوسط» به دلیل اهمیت کلیدی مفهوم«طبقهء متوسط»،بویژه«طبقهء متوسط تحصیلکرده»، در این بررسی،ابتدا به بحثی اجمالی دربارهء معنی و تحول تاریخی این پدیده میپردازیم.
این آمار به روشنی رشد بخش آموزش عالی و نیز میزان تحصیلکردگان و فرهنگیان و افزایش درصد آنها را نسبت به سالهای آغازین انقلاب اسلامی به لحاظ کمی نشان میدهد.
نتیجهگیری آمار و واقعیتهای موجود نشان داد که رشد فوقالعادهء بخش آموزش عالی، زمینهء گسترش طبقهء متوسط تحصیلکرده در جامعهء ایران را بیش از پیش فراهم کرده و این امر نه تنها بافت اجتماعی،بلکه ارزشها،نرمها،درخواستها و گرایشهای سیاسی موجود در جامعهء ایران را براساس طبیعت طبقهء متوسط متحول ساخته است.."