چکیده:
مقالة حاضر تفسیر آیات 40 تا 47 سورة بقره و حاصل آن چنین است:در آیة40 به نعمتهای خدا بر بنیاسرائیل اشاره شده و وابستهبودن وفای خداوند به عهد خویش با بنیاسرائیل بر وفای آنها به عهدهای الهی گوشزد شده است. نهی از آمیختن حق با باطل متوجه عالمان یهود است؛ زیرا آنها بر آن توانایی دارند. فرمان به نماز و زکات، دستور به دو امر فطری ارتباط با خالق و مخلوق است. آیة 44 توبیخ رهبران اهل کتاب است که به گمان امتیاز ویژه از ادای وظایف دینی سر باز میزدند. آیة 45 برخی از بنیاسرائیل را که با توجه به سنگینی تکلیف یا ناتوانی از اجرای آن خود را نیازمند به کمک میدیدند، به یاریجستن از صبر و نماز امر کرده است. مقصود از ملاقات با خدا، ظهور قرب تکوینی انسان به خدا در قیامت است و وجه تأکید بر آن در توصیف خاشعان کافینبودن علم برای حصول خشوع میباشد. آیة 47 آغازگر بیان تفصیلی نعمتهای خدا بر بنیاسرائیل است که برتریدادن آنان بر عالمین عصر خودشان از مهمترین آنها است.
خلاصه ماشینی:
"6 «اذکروا نعمتی التی أنعمت علیکم»: خداوند پس از اشاره به نعمتهایی که در اختیار بنیاسرائیل قرار داد، در آیات بعد (حدود صد آیه) به تفصیل، برخی از آنها را مطرح فرموده است، هرچند نعمتها، بیش از این مقدار بیان شده بوده است؛ نعمتهایی که شامل یهود دورة پیامبر( نیز میشد، از جمله: 1.
2. پیمان ویژه با برخی بندگان خاص: در آیة مورد بحث میفرماید با بنیاسرائیل پیمان بستیم، ولی به آن تصریح نشده است، در برخی دیگر از آیات پیمانهای خاص خداوند با بنیاسرائیل بیان شده است، از جمله در آیة 12 سورة مائده میفرماید: «ولقد أخذ الله میثاق بنی إسرائیل وبعثنا منهم اثنی عشر نقیبا وقال الله إنی معکم لئن أقمتم الصلاة وآتیتم الزکاة وآمنتم برسلی وعزرتموهم وأقرضتم الله قرضا حسنا لأکفرن عنکم سیئاتکم ولأدخلنکم جنات تجری من تحتها الأنهار فمن کفر بعد ذلک منکم فقد ضل سواء السبیل»(مائده: 12)؛ در حقیقت، خدا از فرزندان اسرائیل پیمان گرفت؛ و از آنان دوازده سرکرده برانگیختیم؛ و خدا فرمود: «من با شما هستم».
برخی دیگر گفتهاند ظن در آیة مزبور به همان معنای رجحان و گمان است و وجه کاربرد ظن دربارة ملاقات با خدا این است که برای کنارهگیری از گناه اعتقاد یقینی به ملاقات خدا لازم نیست، بلکه اعتقاد ظنی به ملاقات الهی نیز موجب میشود تا انسان از گناه کنارهگیری کند و نماز را به پادارد، 29 مانند: «أ لا یظن أولئک أنهم مبعوثون لیوم عظیم»(مطففین: 4)؛ آیا آنان گمان نمیبرند که برانگیخته خواهند شد؟!"