چکیده:
پاسخگویی قرآن به نیازه های روز و اعتقاد به جاودانگی و ابدیت آن از باورهای مسلمانان است. این باور، اندیشمندان مسلمان را بر آن داشته تا درباره مسئله «چگونگی پاسخگویی قرآن در گستره زمان ها و جاودانگی آن» بحث کنند و پاسخ های مطلوب و عقل پسندی ارائه دهند. این بررسی ها به نتایج و نکات ارزشمندی منتهی شده است، به یقین یکی از نکات مهم، مسئله گستره معانی آیات قرآنی است که می تواند پاسخگوی این نیازها باشد و در روایات نیز بر آن تاکید شده است. این پژوهش به دنبال بررسی این مسئله در روایات است که با عنوان ظاهر و باطن مطرح شده است.
خلاصه ماشینی:
"دیدگاه علامه سید محمد حسین طباطبایی ایشان در تفسیر المیزان و نیز در موارد دیگر با بحث مفصلی از گسترۀ معانی قرآن کریم بر این مطلب تأکید کرده و میگوید: ظهور و پیدایش یک معنای ساده و ابتدایی از آیه و ظهور معنای وسیعتری به دنبال آن و همچنین ظهور و پیدایش معنایی در زیر معنایی در سرتاسر قرآن مجید جاری است و با تدبر در این معانی،معنای حدیث معروف که از پیامبر اسلام نقل شده است روشن میشود: «أن للقرآن ظهرا و بطنا و لبطنه بطنا إلی سبعة ابطن»(طباطبایی،1361:28) دیدگاه امام خمینی حضرت امام خمینی که خود فقیهی برجسته و در زهد،عرفان،فقاهت،معنویت،درایت و سیاست شهره آفاق است،در این باره میگوید: «فإن للقرآن منازل و مراحل و ظواهر و بواطن،ادناها ما یکون فی قشور الالفاظ و قبور التعینات.
(جمالی،1389:ش 2،16) دیدگاه سید محمود آلوسی وی که یکی از مفسران و فقهای برجسته اهل سنت و در زمان خود مفتی بغداد نیز بوده است در تفسیر خود در این باره سخنی به شرح زیر دارد: برای کسی که بهرهای از خرد و ذرهای ایمان داشته باشد سزاوار نیست که منکر بطون قرآن شود.
اکنون به روایات مربوط به این بحث میپردازیم که در روایات با عنوان ظهر و بطن و یا ظاهر و باطن مورد توجه است و همواره به وجود بطون به عنوان یک اصل مسلم،کلی و فراگیر در آیات قرآنی از سوی معصومان تأکید شده است و شاید به همین دلیل باشد که گستردگی معانی و عمق و ژرفای آنها یکی از اسرار جاودانگی قرآن کریم است و در حقیقت چنان که در مقدمه آوردیم مبتنی بر باور به کلام الهی بودن قرآن کریم است."