چکیده:
از دهه 1970 کوشش های زیادی در جهت فهم نقش تعیین کننده های عمده مشارکت افراد در فعالیت های فیزیکی و ورزشی انجام شده است. یکی از این تلاش ها، فهم این مساله بود که آیا مشارکت افراد در ورزش نتیجه تفاوت های از پیش موجود شخصیتی آنها است یا آنکه تفاوت های شخصیتی در فرایند مشارکت افراد در فعالیت های بدنی شکل می گیرد. این پژوهش با هدف تعیین تفاوت و مقایسه میان ورزشکاران و غیرورزشکاران از نظر دو ویژگی شخصیتی نوروتیسم و برونگرایی و در پرتو مدل گرانشی و در قالب طرح پس رویدادی انجام شد. نمونه آماری 124 ورزشکار (69 مرد و 55 زن) که به تازگی وارد باشگاه های بدن سازی شده بودند و 116 غیرورزشکار (51 مرد و 65 زن) بودند. این پاسخگویان سپس به پرسشنامه پنج عامل بزرگ (BFI) پاسخ دادند. یافته ها نشان داد میان ورزشکاران و غیرورزشکاران از نظر نوروتیسم (0.01>P) و برونگرایی (0.01>P) تفاوتی معنادار وجود داشت. تحلیل رگرسیون لوجستیک نشان داد که متغیرهای اجتماعی - جمعیت شناختی (مدل اول) 18.9 درصد از واریانس مشارکت در ورزش را تبیین کردند. در مدل دوم، متغیرهای نوروتیسم و برونگرایی، 7.9 درصد از تبیین واریانس مشارکت در ورزش را بهبود بخشیدند. نتایج پژوهش حاضر، اعتبار مدل گرانشی را تایید کرده است که بر وجود تفاوت های از پیش موجود شخصیتی، مانند نوروتیسم و برونگرایی در مشارکت در فعالیت های بدنی و ورزشی تاکید می کرد. افزون بر این، با توجه به اهمیت متغیرهای نوروتیسم و برونگرایی، از نتایج این مطالعه می توان در مداخله های رفتاری به شکل تقویت برونگرایی و تضعیف نوروتیسم به منظور تقویت گرایش افراد به مشارکت در فعالیت های مختلف ورزشی استفاده کرد.
خلاصه ماشینی:
مـدل گرانـشی ، بـه تفاوت های میان ورزشکاران و غیرورزشکاران در بدو مشارکت در ورزش توجه می کنـد و بـر این پرسش متمرکز است که آیا انواع خاصی از افراد وارد فعالیت های ورزشـی مـی شـوند؟ بـه بیان دیگر، مدل گرانشی معتقد است که علت مشارکت برخی افراد در فعالیت هـای ورزشـی و بدنی ، وجود تفاوت های از پیش موجود شخصیتی و از جمله برون گرایی و نوروتیـسم در بـین آنها است (کاکس ، ٢٠٠٢؛ وان ٣، ١٩٩٧).
سوال اساسی این مطالعه در قالب مدل گرانـشی ایـن بـود که آیا ورزشکاران ، ویژگی های شخصیتی از پیش موجود (مانند نوروتیسم و برونگرایـی ) دارنـد که آنها را مستعد مشارکت در فعالیت های بدنی می کند؟ فرضـیه ایـن مطالعـه در قالـب نظریـه گرانشی این بود که میان مشارکت کنندگان در فعالیت های ورزشی ، بـا غیرمـشارکت کننـدگان از نظر دو ویژگی برونگرایی و نوروتیسم تفاوت وجود دارد.
هدف پژوهش ارزیابی مدل گرانشی در زمینة مشارکت افراد در فعالیت های بدنی از طریق تعیـین تفـاوت میان ورزشکاران و غیرورزشکاران از نظر دو ویژگی شخصیتی نوروتیسم و برونگرایی .
علت انتخاب این معیار، آزمون مـدل گرانـشی دربـارة تـأثیر ویژگی هـای شخـصیتی مـستعدکننده افـراد (ماننـد برونگرایـی و نوروتیـسم ) در مـشارکت در فعالیت های ورزشی بود تا معلوم شود که آیا ویژگی های شخصیتی از پـیش موجـود در گـروه ورزشکاران به تمایل به مشارکت ورزشی آنها منجر شده یـا خیـر؟ ورزشـکاران بـا اسـتفاده از روش نمونه گیری خوشه ای از ١٢ باشگاه ورزشی انتخاب شدند.
Psychology of sport: The behavior, motivation, personality & performance of athletes, New York: Van Nostrand Reinhold Co. Butt, D.