چکیده:
هدف از این مطالعه بررسی روند هزینه های مبادله و ارائه شاخص هایی برای سنجش آن در ایران است. روش تحقیق در این مطالعه تحلیلی ـ توصیفی است که با توجه به پیشینه علمی موضوع عوامل موثر بر هزینه مبادله و متغیرهای سنجش آن در سطح کلان اقتصادی شناسایی می شود، سپس شاخص ها و متغیرها را به روش دلفی با استادان فن هر بخش به شور گذاشته و متغیر های سنجش انتخاب می شوند. در مرحله آخر پس از استانداردسازی متغیر ها، هزینه مبادله در سطح کلان اقتصادی برای دوره 1386-1375 برآورد شده است. براساس این مطالعه عواملی همچون میزان فساد و نرخ تورم هزینه های مبادله را در این دوره افزایش دادند و وضعیت پرونده ها و اندازه دولت موجب کاهش هزینه های مبادله شدند.
This paper aims to examine transaction costs and to propose some indices for
measuring them in context of Iranian economy. Analytical-descriptive method
is used in this paper. Given this issue’s scientific background, factors affecting
on transaction costs and its measurement variables in macroeconomic level are
identified and then indices and variables are selected on basis of the Delphi
method. Finally, variables are standardized and transaction costs from 1375 to
1386 in macroeconomic level are assessed. The paper finds that factors such as
the level of corruption and the rate of inflation have increased transaction costs
during this period and situation of economic issues and size of government led
to decrease in transaction costs.
خلاصه ماشینی:
به عبارت دیگرمناسب است هر فعالیت اقتصادی را چه زمان در بازار بـه دیگران بسپاریم و چه زمان داخل بنگاه اقتصادی خود انجام دهیم ؟ رونالد کوز،ازاین نـوع مفاهیم استفاده کـرد تـا بگویـد حـدو حـدودهـر بنگـاه اقتصـادی کجاسـت و دلیـل انجـام فعالیت های اقتصادی درون یک بنگاه و عدم سپردن آنهابه سازوکار بازار چیست ؟ پس از وی محققان بسیاری به این موضوع پرداختند که در این بین معروف تـرین آنهـا ویلیامسون ٢است که در کتاب اقتصاد هزینه مبادلـه ٣بـه طـور مفصـل و مسـتدل بـه بیـان ایـن مفهوم و اهمیت آن پرداخت و تلاش چشمگیری برای تکمیل این نظریه کرد.
Transaction Cost Economics آرای کوزو ترکیب نظریه های اقتصاد، حقوق و سازمان ، اقتصاد هزینه مبادلـه را بنـا کـردو برای عملیاتی کردن مفهوم هزینه مبادله و دستیابی به قـدرت پـیش بینـی ، فرضـیه ترازسـازی تبعیض آمیز١را بسط داد.
کـامجوو شـمس (١٣٧٦)، در پایـان نامـه هـای کارشناسـی ارشـد خـود بـا اسـتفاده از صورت های مالی ، میزان هزینه هـای مبادلـه ای را محاسـبه کـرده کـه در سـال هـای ١٣٧٠ تـا ١٣٧٥ از نواحی مختلف بر شرکت پشم شیشه ایران تحمیل شده ،و به ایـن نتیجـه رسـیده انـد که نسبت هزینه های مبادله به قیمت تمـام شـده و سـود نهـایی قبـل از کسـر مالیـات بـه طـور متوسط ، به ترتیب ١٥و٢٢درصد است .
براساس این تعریف شـاخص هـایی کـه در مطالعـات داخلی و خارجی برای سنجش هزینه های مبادله مورد استفاده قـرار گرفتـه شـده ؛ انتخـاب و براساس روش تحقیق متناسب با شاخص های بومی برای اقتصاد ایران بررسی شده است .