چکیده:
انسان برای فهم معارف الهی و درک اسرار جهان هستی با دو ابزار بیرونی «حـواس » و درونی «فطرت » بد را از خوب و زشت را از زیبا باز می شناسـد. حـال چنانچـه از ایـن مجاری ادراکی به گونـه ای مناسـب و درسـت بهـره ببـرد، در پرتـو شـکوفایی آن بـه سعادت و رستگاری می رسد؛ و اگر آن را اسیر امیال و هواهای نفسـانی خـود نمایـد، پایانی جز ضلالت و شقاوت نخواهد داشت . حس شـنوایی و گـوش یکـی از اعضـای اصلی بدن و مجاری ادراکی انسان است که بسیاری از ادراکات ، لذت ها، محسوسات و معرفت ها از طریق آن دریافت ، و روح و نفس انسانی از آن متاثر می گـردد. انسـان که بر اساس حکمت الهی موجودی اختیارمند است ، نسبت به این ابزار توانایی کنتـرل دارد و با توجه به صفات و ویژگی های درونی خود نسبت به آنچه می شنود، از جمله پیام های خداوندی که از طریـق پیـامبران بـه گـوش انسـان هـا رسـیده اسـت ، منفعـل گردیده و واکنش نشان می دهد که به دو حوزه مثبت و منفی تقسیم می شود. در ایـن نگارش انواع واکنش ها و انفعالات منفی انسانی که در برابر شنیدن پیام هـای دعـوت خداونــد در قــرآن کــریم اشــاره گردیــده ، تبیــین و بــا اســتفاده از روش هــای نــوین معناشناسی مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد.
خلاصه ماشینی:
در تفسير اين آيه نظرات گوناگوني آمده است : مراد از ازلاق به ابصار- به طوري کـه اغلب مفسرين گفته اند- چشم زدن است ، که خود نـوعي از تـاثيرات نفسـاني اسـت و دليلي عقلي بر نفي آن وجود ندارد، بلکه حوادثي ديده شده که بـا چشـم زدن منطبـق است ، و رواياتي هم بر طبق آن وارد شده ، و علتـي بـر انکـار آن نيسـت و منظـور ايـن است که دشمنان به هنگامي که آيات با عظمت قرآن را از تـو مـيشـنوند، بـه قـدري خشمگين و ناراحت ميشوند، و با عداوت به تو نگاه ميکنند که گويي ميخواهند تو را با چشم هاي خود بر زمـين افکننـد و نـابود کننـد!
و تفسير ديگري که براي اين آيه به نظر مـي رسـد شـايد اينکـه قـرآن ميخواهد تضاد عجيبي را که در ميان گفته هاي دشمنان اسلام وجود داشت با اين بيان ظاهر سازد، اينکه آن ها وقتي آيات قرآن را ميشنوند آن قدر مجذوب ميشوند و در برابر آن اعجاب ميکنند که ميخواهند تو را چشم بزنند (زيرا چشـم زدن معمـولا در برابر اموري است که بسيار اعجاب انگيز مـي باشـد) امـا در عـين حـال مـي گوينـد: تـو ديوانه اي، ديوانه و پريشان گويي کجا و ايـن آيـات اعجـاب انگيـز جـذاب و پرنفـوذ کجا، کـه بـه راسـتي شـگفت آور اسـت (طباطبـايي ، ١٣٧٤، ج ٦٤٩:١٩-٦٤٨؛ مکـارم شيرازي، ١٣٧٤، ج ٤٢٦:٢٤-٤٢٥).
با توجه به مطالب مورد بحث در اين نوشتار، انفعالات منفي وعکس العمل هـايي کـه انسان هاي خفته نسبت به سخنان پيامبر و کلام الهي از خـود بـروز داده انـد و موجـب سقوط و شقاوت انساني است و در آيات قرآن مطرح شده اند، عبارتند از: -لغو: هر چيزي است کـه اصـل و ريشـه اي نداشـته باشـد، و در کـلام بـه معنـاي آن گفتاري است که معنا نداشته باشد.