چکیده:
قرآن در آیه 34 سوره نساء بر اساس اصل جامعیت و پاسخ گویی به نیازهای هدایتی انسان، درباره چگونگی مدیریت خانواده سخن گفته است و بر اساس دو امتیاز موهبتی و کسبی مردان بر زنان، قیومیت خانواده را به مردان واگذار کرده است. در این مقاله، نخست با استفاده از روش سبر و تقسیم، ضرورت وجود مدیر در خانه اثبات گردید و سپس با واکاوی آرای مفسران، واژه «قوام» در آیه، به مدیریت و سرپرستی مردان بر خانواده معنا شد و با توجه به تعمیم علتی که در آیه بیان شده و نیز مصلحت ستر و عفاف برای زنان، این نکته مورد تأکید قرار گرفت که گستره قیومیت مردان، فراتر از حوزه خانه و خانواده است و همه عرصههای اجتماعی را در بر میگیرد و در ادامه، دو دیدگاه برتری موهبتی و کسبی مردان بر زنان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله، نخست با استفاده از روش سبر و تقسیم، ضرورت وجود مدیر در خانه اثبات گردید و سپس با واکاوی آرای مفسران، واژه «قوام» در آیه، به مدیریت و سرپرستی مردان بر خانواده معنا شد و با توجه به تعمیم علتی که در آیه بیان شده و نیز مصلحت ستر و عفاف برای زنان، این نکته مورد تأکید قرار گرفت که گستره قیومیت مردان، فراتر از حوزه خانه و خانواده است و همه عرصههای اجتماعی را در بر میگیرد و در ادامه، دو دیدگاه برتری موهبتی و کسبی مردان بر زنان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
ب) با این فرض که بپذیریم این دو فقره یک دلیل است، مدعای دوم ایشان مبنی بر واگذار نشدن تمشیت اقتصادی زنان به مردان در بیرون از حوزه خانه و خانواده نیز قابل مناقشه است؛ زیرا فقره «وبما أنفقوا من أموالهم» چنانکه برخی از مفسران همچون ابن عاشور گفته اند، واقعیتهای خارجی را که از گذشته در میان مردم رایج بوده است، گزارش میدهد.
3. فلسفه واگذاری قیومیت زنان به مردان عموم مفسران با استناد به دو فقره «بما فضل الله بعضهم علی بعض» و «و بماأنفقوا من أموالهم»، علت قیومیت مردان بر زنان را در دو امر میدانند؛ یکی فضیلت ذاتی که خداوند به مردان داده و از آن به برتری عقلی یا بدنی یا اموری از این دست یاد میکنند، دیگری فضیلت کسبی؛ یعنی چون مردان با کار و تلاش مسؤلیت اداره اقتصادی خانواده را بر عهده دارند، قیم زنان اند."