چکیده:
شاهنامه اسدی حماسه 24 هزار بیتی بزرگی منسوب یا سروده شاعری با کنیه «اسدی» است که در ادامه خط سیر حماسه ملی در شاهنامه رخ می دهد. مضمون اصلی آن روایت کهن لشکرکشی سلیمان به ایران و تقابل او با رستم و کیخسرو و تکرار الگوی نبرد رستم با فرزندانش به طور ناشناخته است. متن، ساختار اپیزودیک و شخصیت های اصلی متعدد دارد. مضامین ویژه افسانه ها در آن برجسته شده و خاستگاه غالب روایات آن، ادبیات شفاهی است. شواهد تشیع شاعر در متن روشن است. با توجه به سبک ادبی و زبانی، محتوا، روایت اثر و ماده تاریخ موجود در یکی از نسخ، تالیف متن احتمالا در قرن نهم (سال 809 ه. ق.) پایان یافته است. در این جستار، پس از معرفی متن و شناسایی خاستگاه روایات آن در ادبیات شفاهی و بررسی ساختار روایی حماسه، ارزش های زبانی ادبی آن در یک گزارش سبکی- در سه لایه واژگانی، نحوی و بلاغی- ارائه شده است
Asadi’s Shahnameh is a great epic consisting of twenty-four thousand distiches and is attributed to Asadi or another poet of the same nickname. This work was created in the same line of development as Ferdowsi’s Shahnameh. The main theme is the old campaign of Soleymān to Iran to confront with Rostam and Keykhosrow and to repeat the pattern of Rostam’s battles with his children in a state of anonymity. The text structure is episodic with numerous central characters. The narratives are for the most part derived from oral literature. Textual evidence demonstrates that the poet is Shiite. The narrative content، chronogram as well as the literary and linguistic style of one of the manuscripts reveal that the text was written in the ninth century (probably 809 A.H.). The article first introduces the text and the origin of its narratives in oral literature; it then proceeds with the study of the narrative structure of the epic using three available manuscripts dating back to the thirteenth and fourteenth centuries (A.H.). Textology and Textual Criticism have been employed as the research methodology. The literary and linguistic features of the text have also been examined at three levels: lexical، syntactic and rhetorical.
خلاصه ماشینی:
"شاهنامة اسدی، رستم ، سلیمان، نقـد متنـی ، نـسخه ، ادبیـات شـفاهی ، شـاهنامة فردوسی درآمد این جستار به معرفی انتقادی، متن شناسی و نقد متنی حماسة ٢٤ هـزار بیتـی ناشـناخته ای موسـوم بـه شاهنامة اسدی اختصاص دارد که مضمون اصلی آن (لشکرکشی سلیمان به ایران) از پیوند روایات ملـی و دینی ایجاد شده است .
بخش عظیمی از نبردهـا و درونمایـة اصلی تقابل دو جبهه در این حماسه را می توان با بخش هایی از لشکرکـشی افراسـیاب و خاقـان چـین در داستان «هفت لشکر» در طومار جامع نقالان (رک: هفت : ٤٥٤- ٣٢٩) - که صحنة اصـلی هـر دو مواجهـة ری است - و برخی ماجراهای رویارویی افراسیاب با پهلوانان خاندان رستم در یکی از طومارهـای جـامع تاریخ حماسی شفاهی ایران که به اشتباه به رستم نامه موسوم شده اسـت ، مطابقـت داد (رک: رسـتم نامـه ٢: ١٠٦- ٥٦).
همچنین با توجه به تعلق متن به ادبیات عامیانه و حماسه خوانان شفاهی ، علاوه بر بررسی مقایسه ای آن با آثار حماسی شـناخته شـدة فارسی (به ویژه شاهنامه به علت «پیش متن » بودن و سامنامه و برزونامة جدید به دلیل شباهت های زبـانی و نسبت آنها با حماسه های شفاهی ) در نقد متنی این اثر از متون حماسی شفاهی ، به ویژه طومار جامع نقالان (هفت لشکر) و رستم نامه های منثور استفاده شده است ."