چکیده:
این پژوهش با هدف آگاهی از وضعیت فرسودگی شغلی در میان کتابداران انجام شده است. جامعه پژوهش شامل 133 کتابدار کتابخانه های عمومی استان مازندران است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلاچ و جکسون است که سه بعد فرسودگی شغلی شامل خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و عملکرد فردی را مورد سنجش قرار می دهد. بالا بودن میزان فرسودگی شغلی در بالا بودن مقیاس خستگی عاطفی و مسخ شخصیت و پائین بودن مقیاس عملکرد فردی منعکس می گردد. براساس یافته ها، گروه مورد مطالعه دارای خستگی عاطفی پایین (میانگین 82/6) و مسخ شخصیت پایین (میانگین 5/1) و عملکرد فردی در حد متوسط و نزدیک به حد بالا (میانگین87/39 ) می باشد. با توجه به عملکرد فردی متوسط و بالا در جامعه پژوهش، فرسودگی شغلی از این بعد نیز در حد پایین محسوب می شود. آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که بین میانگین فرسودگی شغلی کتابداران مرد و زن (در بعد خستگی عاطفی) تفاوت معنی داری وجود دارد و میانگین فرسودگی شغلی کتابداران بر حسب گروه های سنی، سطح تحصیلات، سابقه اشتغال به کار در کتابخانه و سابقه کار در محل کار فعلی نیز دارای تفاوت معنی داری است، اما فرسودگی شغلی کتابداران بر حسب وضعیت تاهل و درآمد، تفاوت معنی داری ندارد.
خلاصه ماشینی:
آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که بین میانگین فرسودگی شغلی کتابداران مرد و زن (در ُبعد خستگی عاطفی) تفاوت معنی داری وجود دارد و میانگین فرسودگی شغلی کتابداران بر حسب گروه های سنی، سطح تحصیلات ، سابقه اشتغال به کار در کتابخانه و سابقه کار در محل کار فعلی نیز دارای تفاوت معنی داری است ، اما فرسودگی شغلی کتابداران بر حسب وضعیت تأهل و درآمد.
رابطه معنی دار بین جنسیت و فرسودگی شغلی را می توان در برخی از پژوهش های دیگر نیز مشاهده نمود؛ پژوهش های خلیفه سلطانی (١٣٧٧)، خاکپور (١٣٧٦)، قدیمی مقدم و حسینی طباطبائی(١٣٨٥)، فیلیان (١٣٧١)، بیگی (١٣٨٢)، بدری گرگوری (١٣٧٤)، رفیعی (١٣٧٣) و عبدی ماسوله (١٣٨٦) از جمله مطالعاتی هستند که این رابطه را تأیید کرده اند.
وجود رابطه معنی دار بین سن و فرسودگی شغلی، در برخی از پژوهش های انجام شده در ایران از جمله بوساری (١٣٧٤)، فیلیان (١٣٧١)، مستغائی (١٣٧٧) و عبدی ماسوله (١٣٨٦) نیز تأیید شده است .
بسیاری از پژوهش های انجام شده در ایران از جمله مطالعات مستغائی (١٣٧٧)، صیامیان (٢٠٠٦) و قدیمی مقدم و حسینی طباطبایی (١٣٨٥) رابطه معنی دار بین میزان فرسودگی شغلی و سطح تحصیلات را تائید کرده اند.