چکیده:
بررسی و تحلیل جایگاه نواحی از لحاظ توسعه بعنوان مبنایی برای برنامهریزیهای آتی دارای اهمیت بسزایی است؛ چرا که تنها با تعیین وضعیت کمی و کیفی شاخصهای گوناگون در وضع موجود بر پایه قابلیتهای بنیادین آنها میتوان به چشمانداز روشنی امیدوار بود. فراتر از آن ارتباط نرخ شهرنشینی و نقش آن چه بصورت علت و چه بصورت معلول با سطح توسعه مناطق خطوط راهنمای خوبی برای برنامهریزی سازماندهی فضایی کشور بدست میدهد. تفاوت توسعه در شهرستانهای مختلف کشور به چه اندازه است؟ و آیا ارتباطی بین سطح توسعه و نرخ شهرنشینی در کشور وجود دارد؟ در این تحقیق ابتدا بعد از انتخاب شاخصها و وزندهی به آنها با استفاده از روش «آنتروپی شانون»، 336 شهرستان کشور با روش «تاپسیس خطی» از نظر درجه توسعهیافتگی رتبهبندی شده و سپس با دو تکنیک ضریب همبستگی و رگرسیون تک متغیره ارتباط سطح توسعه با نرخ شهرنشینی در کشور بررسی شده است . نتایج تحقیق ضمن ارایه رتبهبندی شهرستانهای کشور به لحاظ توسعه، موید ارتباط کاملا معنادار بین سطح توسعهیافتگی شهرستانهای کشور با نرخ شهرنشینی آنها دارد.
The analysis of areas position from the view of development has a great importance as the basis for future planning;because to have a hopeful outlook is possible only with the determination of various indicators of quantitative and qualitative in status that is base on fundamental capabilities. In addition tothe relation between the rate of urbanization and its role as the cause and effect with the development level of cities gives a good guidelines for organizing of country spatial planning. How much is the development difference among various cities in all of country?and is there a relationship between the development level and the rate of urbanization?Firstly،in this study after seletingcriteria by using Shanon Entropy method and we are gave weighted to them and the Linear Topsis method the cities are ranked from development degree، than the relation between the development level with the rate of urbanization are checked by using correlation and Regression Techniques. The results of research have ranked the cities from the view of development and is shown that there is a significant relation among the development level and the rate of urbanization in all of country .
خلاصه ماشینی:
"بررسی درجه توسعهیافتگی شهرستانهای کشور و رابطه آن با نرخ شهرنشینی کرامت الله زیاری*1، اکبر محمدی2، خلیل عطار3 1- استاد گروه جغرافیای دانشگاه تهران 2- دانشجوی دکترا رشته برنامه ریزی شهری از دانشگاه تهران 3- کارشناس ارشد علوم اقتصادی استانداری کردستان چکیده بررسی و تحلیل جایگاه نواحی از لحاظ توسعه بعنوان مبنایی برای برنامهریزیهای آتی دارای اهمیت بسزایی است؛ چرا که تنها با تعیین وضعیت کمی و کیفی شاخصهای گوناگون در وضع موجود بر پایه قابلیتهای بنیادین آنها میتوان به چشمانداز روشنی امیدوار بود.
تفاوت توسعه در شهرستانهای مختلف کشور به چه اندازه است؟ و آیا ارتباطی بین سطح توسعه و نرخ شهرنشینی در کشور وجود دارد؟ در این تحقیق ابتدا بعد از انتخاب شاخصها و وزندهی به آنها با استفاده از روش «آنتروپی شانون»، 336 شهرستان کشور با روش «تاپسیس خطی» از نظر درجه توسعهیافتگی رتبهبندی شده و سپس با دو تکنیک ضریب همبستگی و رگرسیون تک متغیره ارتباط سطح توسعه با نرخ شهرنشینی در کشور بررسی شده است .
هدف کلی این مطالعه شناخت و رتبهبندی مناطق مختلف کشور از نظر توسعه و پیبردن به رابطه بین نرخ شهرنشینی و درجه توسعهیافتگی مناطق است و نتایج آن در راستای کاهش نابرابریهای ناحیهای، منطقهای و ملی که از اهداف اصلی برنامهریزیهای توسعه است ؛ میتواند راهگشا باشد .
بعد از رتبهبندی شهرستانها براساس درجه توسعهیافتگی آنها، با استفاده از دو روش ضریب همبستگی و رگرسیون تک متغیره به بررسی صحت و سقم فرضیه دوم تحقیق یعنی وجود رابطه معنادار بین درجه توسعهیافتگی و نرخ شهرنشینی شهرستانهای کشور اقدام شده است."