چکیده:
مکانگزینی سکونت و زندگی انسان شهری در شهرهای ایرانی با بستر طبیعی در ارتباط مستقیم بوده است. در شهرهایی که محور طبیعی در آن نقش بارزی ایفا میکند، نقاط کانونی وجود دارد که حاصل برخورد جریان پرقدرت طبیعت و حضور نظم انسانی در ادوار مختلف تاریخی در آن محدوده است. این نقاط مرکز ثقل قلمرو ترکیبیافته از طبیعت و شهر را شامل میشود و بالاترین ظرفیت را در توسعه کیفی شهر در سازمان فضایی آن دارد. همزمانی و تلاقی لایههای مختلف ادراکی، عملکردی، خاطرهای و ذهنی، جغرافیایی و بیشمار عناصر متکثر محیط و منظر در حوزه نفوذ آنها ضمن ایجاد ظرفیت بالا برای تاثیرگذاری بر محیط زیست انسانی و فضای شهری، عامل توسعه کیفی شهر نیز خواهد بود. شناسایی، ساماندهی و توسعه این نقاط با رویکرد منظر به عنوان دانش بومشناختی و با توجه به هدف توسعه کیفی و پایدار شهر، میتواند گامی موثر در نیل به اهداف توسعهای شهر باشد. این نوشتار به نقش طبیعت در شهر و اهمیت برهمکنش آن با تاریخ شهر در زیست جهان انسانی میپردازد و در انتها با بررسی منطقه تجریش به عنوان نمونهای از همنهشتی طبیعت با تاریخ در تهران و لزوم پردازش آن، نسبت به تشریح موضوع اقدام کند.
خلاصه ماشینی:
"فرضیه کشف، ساماندهی و احیای نقاط تلاقی تاریخ و طبیعت در منطقۀ سر پل تجریش در تهران و احیای بعد اکولوژیک آن در محیط شهری با نگاه بومشناسانه دانش منظر میتواند عامل توسعه کیفی شهر و "مکان" ساختن محیط باشد.
سر پل تجریش : نقطه کانونی تلاقی تاریخ و طبیعت در تهران توسعه شهر تهران در دوره معاصر و همزمان با دوره سوم ارتباط انسان با طبیعت بدون توجه به زیرساختهای اکولوژیک محیط و بستر طبیعی صورت گرفت.
ساماندهی و احیای تلاقی دو روددره با تاریخ در نقطة کانونی سر پل تجریش عامل اصلی در پویایی محیط و احیای نقش فعالانه فضای شهری با آشکارگی نظام طبیعی و اکولوژیک خواهد بود و روی کار آوردن نقش رودخانه در فضای شهری، ایجاد فرصتهایی برای تجربة فعالانه در فضای باز شهری در ارتباط با عوامل و عناصر طبیعی، استفاده از دانش منظر، ارایه راهکارهایی شده برای خوانش محیط و کشف جریانهای نهان طبیعت و ظهور آنها در فضاهای شهری متناسب با ذات مکان، لایههای معنایی محیط را افزایش میدهد و فضای شهر را "مکان" زیستن میکند (تصاویر3و4).
با احیای نقاط تلاقی طبیعت با تاریخ و فعالیتهای شهری تهران، جریان ارتباط با محیط در قالب نظامی پیوسته و در متن منظر روزمره و عام در شهر میسر میشود و مکانهای شهری چندلایه و معنادار را برای زندگی فراهم خواهد کرد.
Urban Landscape is the result of interaction between ecology of city (nature), its history and residents’ perception."