چکیده:
در این نوشتار که برگرفته شده از طرح پژوهشی با عنوان: «مبانی نظری ضرورت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی توسعه آموزش عالی در ایران: کاستی های موجود و راهبردهایی برای اصلاح آن» است، تلاش شده است تا با مروری تحلیلی بر مسیر توسعه دانشگاه، به نقش تحول آفرین دانشگاه در فرایند توسعه از منظر اقتصادی، علمی ـ آموزشی و اجتماعی ـ فرهنگی پرداخته شود.
در بخش نخست این مقاله، ضمن اشاره به فلسفه وجودی دانشگاه، در بدو پیدایش آن، به هدف های آموزش عالی یا دانشگاه و آموزش نیروی کار، می پردازیم. در ادامه، یعنی در سده بیستم، ضمن اشاره به افزایش چشم گیر تقاضا برای دستیابی به آموزش عالی در این دوره به نقش آموزش عالی به مثابه موتور توسعه می پردازیم. در بخش پایانی، در هزاره سوم و سده بیست و یکم، ضمن بررسی فرایند جهانی شدن و پیدایش جوامع اطلاعاتی یا دانش، همچنان به نقش دانشگاه در تاثیرگذاری بر شرایط موجود پرداخته می شود.
در مجموع، دستیابی به توسعه با هر روایتی، زمانی امکان پذیر است که نهادهای تولید، توزیع، ترویج و انتشار دانش بسان دانشگاه، به مثابه خرد منفصل جامعه، ضمن برخورداری از استقلال آکادمیک و آزادی علمی به کار ویژه اصلی خود بپردازند.
This article aims at underlining the evaluative role of university in the development process. For the first step، existential philosophy of university will be discussed from the genesis of this social institution. The discussion will be continued to the twentieth century where the role of university promoted to be considered as an engine of development in modern society and there was salient growth of demand for access to higher education. Finally، in the third millennium، the university faced the new challenges، caused by the globalization phenomena، and the process of formation of knowledge community. It seems that the role of university became manifold in impressing the new situation. Obtaining development -in its different definitions- is possible when university as the producer، distributor، promoter and publisher of knowledge، works as the autonomous wisdom of society. It can do its essential functions through enjoying academic autonomy and academic liberty.
خلاصه ماشینی:
نقش دانشگاه در فرايند توسعه دکتر حميد جاوداني * چکيده در اين نوشتار که برگرفته شـده از طـرح پژوهشـي بـا عنـوان : «مبـاني نظـري ضـرورتهـاي اقتصـادي، اجتمـاعي و فرهنگـي توسـعۀ آمـوزش عـالي در ايـران : کاسـتيهــاي موجــود و راهبردهايي براي اصلاح آن» است ، تلاش شده است تا با مروري تحليلـي بـر مسـير توسـعۀ دانشگاه، به نقش تحول آفرين دانشگاه در فرايند توسعه از منظر اقتصادي، علمي ـ آموزشـي و اجتماعي ـ فرهنگي پرداخته شود.
دانشگاه ، که گاه در اين نوشتار، از آن با عنوان آموزش عالي نيز يـاد مـيشـود، بـه مثابۀ اردوگاه اصلي علم و توليد علمي و مکاني براي توزيـع ، تـرويج و انتشـار آن، از جمله پايگاه هاي اساسي بـراي تربيـت شـهرونداني اسـت کـه ضـمن برخـورداري از روشنايي ناشي از علم و آگاهي و دانش بشري، آنها را با فرزانگي و «هنـر يـادگيري براي بودن، يادگيري براي عمل کردن، يادگيري براي ياد دادن و بالاخره يـادگيري براي با هم زيستن » آشنا ميسازد و اين رسالتي بوده است که آمـوزش عـالي، چـه در عصر صنعتي و چه در عصر پساصنعتي يـا جامعـۀ دانـش بـر دوش داشـته و خواهـد داشت .
In Globalisation et universités: Nouvel Espace, Nouveaux Acteurs, sous la direction de Gilles Breton, Michael Lambert, Edition Unesco, les presses de l’Université Laval.
In Globalisations et universités Nouvel espace, nouveau acteurs, sous la direction de Gilles Breton, Michel Lambert, Edition Unesco et les presses de l’université Laval.