چکیده:
مطالعة حاضر با در نظر گرفتن نقش مهم قانونگرایی در بسترسازی برای پیشرفت و توسعه از یک سو و نقش تاثیرگذار دانشآموزان در آیندة جامعه از سوی دیگر، به بررسی میزان قانونگرایی و عوامل اجتماعی موثر بر آن در بین دانشآموزان مقاطع متوسطة شهر یزد پرداخته است. روش این تحقیق از نوع پیمایش بوده است. جمعیت آماری تحقیق را کلیه دانشآموزان دورة متوسطه در شهریزد در سال تحصیلی 90-89 تشکیل میدادند. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونة دانشآموزان 384 نفر مشخص گردید. در این تحقیق ترکیبی از روش نمونهگیری خوشهای و طبقهای استفاده شده است. ابزار مورد استفاده، پرسشنامة محققساخته بود که از اعتبار محتوایی برخوردار بوده و از ضریب آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی آن استفاده شده است. نتایج این تحقیق بیانگر این است که میزان قانونگرایی دانشآموزان در حد نسبتا مطلوبی است؛ ضمن اینکه قانونگرایی دانشآموزان در مدرسه بیش از قانونگرایی آنها در محیط خارج از مدرسه است. میزان قانونگرایی دانشآموزان دختر بیش از دانشآموزان پسر بوده است. نتایج پژوهش نشان داد هرچه نگرش به قانون مثبتتر باشد میزان قانونگرایی نیز افزایش پیدا میکند. هر چه میزان سرمایة اجتماعی و میزان دینداری افزایش پیدا کند میزان قانونگرایی نیز افزایش پیدا میکند ولی رابطة میزان استفاده از رسانههای جمعی با میزان قانونگرایی معکوس بود. همچنین هر چه میزان تحصیلات پدر و مادر افزایش پیدا کند و پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده بالاتر باشد، میزان قانونگرایی نیز بیشتر است.
The present study aims to investigate the scope of legality and influential social factors among Yazdi high school students considering the significant role of legality in paving the way for development on one hand, and the influential role of the students in society in the future and vice versa. Data for the study were obtained from respondents’ answers to a structured questionnaire administered in a face-to-face survey interview. The study design is a cross-sectional survey of a random sample of Yazdi high school students. The sample, numbering 384 were selected through a multi-stage cluster sampling technique. A survey questionnaire was designed through a detailed theoretical review as well as a review of previous empirical research. The validity and reliability of the scale were assessed through applying Content validity and Cronbach alpha tests. The findings of the study showed that student legality was at the appropriate level; in this regard, there is a significant and direct relationship between the degree of religious commitment, social capital, attitude towards legality and social status with the commitment and of level legality. In other words, the increase in the degree of religious social capital, and an improved attitude toward legality can lead to the enhancement of the level of legality in their behaviour.
خلاصه ماشینی:
میزان قانونگرایی دانشآموزان و عوامل مرتبط با آن سید علیرضا افشانی1 استادیار دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه یزد (تاریخ دریافت 1389/3/25،تاریخ پذیرش 1390/10/6) چکیده: مطالعۀ حاضر با در نظر گرفتن نقش مهم قانونگرایی در بسترسازی برای پیشرفت و توسعه از یک سو و نقش تأثیرگذار دانشآموزان در آیندۀ جامعه از سوی دیگر،به بررسی میزان قانونگرایی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین دانشآموزان مقاطع متوسطۀ شهر یزد پرداخته است.
حال سؤال این است که دانشآموزان در جایگاه آیندهسازان کشور،چه قدر به رعایت قانون و مقررات پایبند هستند؟آیا بین دانشآموزان دختر و پسر به لحاظ میزان قانونگرایی تفاوت هست؟آیا بین متغیرهای میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی،میزان دینداری، میزان سرمایۀ اجتماعی،پایگاه اقتصادی-اجتماعی و نگرش به قانون با میزان قانونگرایی ارتباط وجود دارد؟چه راهکارهایی برای افزایش قانونگرایی دانشآموزان هست؟پژوهش حاضر در قالب یک پژوهش پیمایشی در بین دانشآموزان مقطع متوسطۀ شهر یزد،پاسخ سؤالهای یاد شده را بررسی نموده است.
نتایج تحقیق دبیرخانۀ شورای فرهنگ عمومی استان آذربایجان غربی(1375)نشان داد که عواملی چون آموزش قوانین از طریق رسانههای گروهی،رعایت کردن قوانین توسط مسؤولان،تبعیض قائل نشدن در میان افراد جامعه،رسیدگی به مشکلات،عمل کردن طبق احکام اسلامی،سرلوحه قرار دادن وجدان کاری و انضباط اجتماعی،ایجاد کار برای نوجوانان و جوانان،خودسازی و خودشناسی،جایگزین کردن ضابطه به جای رابطه،با صداقت و قاطعیت رفتار کردن...
با توجه به مباحث نظری و سوابق تجربی مطرح شده،متغیرهای میزان دینداری،میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی،میزان سرمایۀ اجتماعی،نگرش به قانون و پایگاه اقتصادی-اجتماعی خانواده،به منزلۀ متغیرهای مستقلی که میتوانند میزان قانونگرایی دانشآموزان را تحت تأثیر قرار دهند،در نظر گرفته شدند.