خلاصة:
متن شعری جایگاه حضور بسیاری ازنشانههایی است که در سایة روابط کنشمند در محورهای افقی (همنشینی) و عمودی (جانشینی) به شکلگیری قطبهای مجازی و استعاری در شعر میانجامند. هر یک از این نشانههای شعری به نوبة خود دلالتهای چندگانهای را به وجود میآورند که این امر در نهایت، به تکثّر مدلولهای واژگان شعری و پدیدة چندمعنایی درآن منتهی میشود. حرکت در مسیر مدلولهای مختلف و برداشتهای معنایی نامحدود از واژگان شعری، بیانگر اصل سیالیت و شناوری نشانههای ادبی در شعر است. در پژوهش پیش رو، برآن خواهیم بود تا به نقش و کارکرد اصلی ترجمة ادبی در انعکاس این سیالیت نشانهای بپردازیم. در این میان، ترجمة مرحوم کاظم برگنیسی از مجموعة اغانی مهیار الدمشقی ادونیس را به عنوان موردپژوهانه تحلیل خواهیم کرد. در نهایت، نتایج برآمده از پژوهش، گویای این حقیقت خواهد بود که در مجموعة اغانی مهیار الدمشقی، حرکت نشانهها در مناسبات نامتعارف و هنجارگریز مجازی و استعاری، مجموعهای از مدلولهای متغیّر و متکثّر را به دنبال داشته است. این مهم در نهایت، به ابهام و چندلایگی شعر وی میانجامد. در ترجمة مرحوم کاظم برگنیسی، علاوه بر رعایت دقت، ظرافت و ادبیت در برگردان نشانههای شعری و سیالیت موجود در آنها، همارزی میان متن مبدا و متن مقصد بهخوبی رعایت شده است و به موجب آن، فاصلة میان متن اصلی و ترجمه از بین رفته است، به طوری که خوانندة این مجموعه به هنگام خوانش شعر و مقایسة آن با ترجمة حاضر، همواره به تصور اینهمانی میان دو متن پیشین و پسین میرسد. این مهم بدان معناست که مترجم در انتقال و انعکاس سبک و لحن شاعر به زبان مقصد و مخاطبان آن موفق بوده است.
ملخص الجهاز:
"در ترجمۀ مرحوم کاظم برگ نیسی، علاوه بر رعایت دقت ، ظرافت و ادبیـت در برگـردان نشانه های شعری و سیالیت موجود در آن ها، هم ارزی میان متن مبدأ و مـتن مقصـد بـه خـوبی رعایـت شده است و به موجب آن ، فاصلۀ میان متن اصلی و ترجمه از بین رفته است ، بـه طـوری کـه خواننـدة این مجموعه به هنگام خوانش شعر و مقایسۀ آن با ترجمۀ حاضر، همواره به تصور این همانی میـان دو متن پیشین و پسین میرسد.
١. پرسش پژوهش مهم ترین سؤالی که در این میان مطرح میشود، اینکه نظر به اصل سـیالیت نشـانه هـای ادبی و کارکردهای دلالتی مختلـف هـر یـک از ایـن نشـانه هـا در شـعر ادونـیس ، متـرجم چگونه توانسته است این مهم را در ترجمۀ خـود انعکـاس دهـد و بـه هـم ارزی میـان مـتن اصلی و متن ترجمه برسد.
موفقیت شاعر در انتقال هم ارز این نشانه ها در نهایت ، فاصلۀ موجود میان متن اصلی شعر و ترجمه را از بین برده است ، به طوری که خواننده با خـوانش ترجمـۀ وی و مقایسـه آن بـا متن اصلی، همان ادبیت متن شعری را در ترجمه دریافت میکند و همین امر راز موفقیـت مرحوم برگ نیسی در ترجمۀ دیوان أغانی مهیار الدمشقی است .
ایـن امر به نوبۀ خود باعث می شود تا خواننده ترجمۀ أغانی مهیار الدمشقی هرگز رنگ و بـوی ترجمه را در آن احساس نمی کند و این به دلیل هـم ارزی ترجمـه بـا مـتن اصـلی شـعر در انعکاس سیالیت نشانه های ادبی است ."