Abstract:
در کشور ایران از قدیم خاندان های سادات وجود داشته اند. گروهی از میان آنها به مقامات علمی رسیدند، به گونه ای که در زمان خود شهرت بسزایی یافته، آوازه آنها در اقصیٰ نقاط کشور و حتی جهان پیچید. درباره خاندان های سادات اگر چه به صورت پراکنده و در لابه لای کتاب ها مطالبی آمده است، ولی به صورت مدون در جایی دیده نشد. در این پژوهش ضمن بیان شش شاخه اصلی سادات موجود در ایران، از 49 خاندان معروف دانشور سادات شیعه ایران یاد شده است.
There have been sādāt families in Iran since long time ago. From among them، a group have achieved high level of scholarship in such a way that they won considerable popularity in their own time and their reputation spread all over the country، even throughout the world.
Although dispersedly addressed in between books، the information concerning the sādāt family has not been found anywhere in a formulated manner. Touching upon the six main branches of sādāt families in Iran، this research has undertaken to introduce 49 learned scholars of the Shī‘a sādāt of this country.
Machine summary:
میرمحمد صالح مدرس طباطبایی (زنده در 1072 ق)، علامه سید صدر الدین محمد مدرس طباطبایی (م 1154 ق)، و حضرات آیات سیدعلی نقی مدرس طباطبایی (1260 - 1330ق)، سید مرتضی مدرس یزدی (1273- 1333ق)، سید یحیی مدرس (1321- 1383ق) و میرزا احمد مدرس (1295- 1388 ق) از مشاهیر دانشور این خاندان هستند (امین، 1403ق، 7/385؛ آقا بزرگ تهرانی، نقباء البشر، 1404ق، 2/67) .
2_ خاندان امامی اصفهانی: خاندان امامی از سادات حسینی اصفهان و از نسل امامزاده ابوالحسن علی از نوادگان علی عریضی، فرزند امام جعفر صادق7 (صدر حاج سید جوادی، 1375ش، 2/491) مدفون در جمبلان اصفهان میباشند.
از دیگر مشاهیر علمی شیعه این خاندان میتوان به سید احمد خسروشاهی (1226- 1327ق) فرزند سید محمد و فرزندش به نام سید مرتضی حسینی خسروشاهی (1299- 1372 ق) و نوهاش به نام سید ابوالفضل خسروشاهی (1320- 1408ق) اشاره نمود (صدر حاج سید جوادی، 1378ش، 7/140-139؛ معلم حبیب آبادی، 1362ش، 5/1840؛ خسروشاهی، 1373ش، ص361) .
از دیگر بزرگان دانشور این خاندان میتوان به سید زین العابدین شهرستانی (1294- 1356ق)، سید محمد علی شهرستانی (1301- 1386ق) ملقب به هبة الدین، علامه سید کمال الدین عبدالرضا حسینی شهرستانی (1340- 1418ق) فرزند سید زین العابدین، آیةالله سید احمد شهرستانی (1324- 1412ق) و فرزندش سید عماد الدین محمد باقر شهرستانی (م 1413ق) اشاره کرد.
میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی (1193- 1251ق) متخلص به ثنائی و حاج میرزا موسیخان قائم مقام (1220- 1262ق) متولی آستان قدس رضوی، از فرزندان میرزا عیسی خان و میرزا سید علی اکبر فراهانی (1269- 1329ق) از مشاهیر این خاندان هستند (موسوی صفوی، 1414ق، 2/91؛ بامداد، 1378ش، 2/3-512؛ مدرس تبریزی، 1374ش، 4/2-391؛ دیوان بیگی شیرازی، 1364ش، 1/4-361؛، 2/1417؛ معلم حبیب آبادی، 1362ش، 3/706؛ اعتماد السلطنه، 1346ش، 3/1556، 1678) .