Abstract:
امروزه مطالعات بیوکلیمایی انسانی، پایه و اساس بسیاری از برنامه ریزی های توریسمی است. تفاوت های زمانی - مکانی آب و هوا در مناطق مختلف یک پتانسیل قوی برای گردشگری است و از دلایلی می باشد که ایران را در ردیف پنج کشور متنوع گردشگری جهان قرار داده است. یکی از مناطق بسیار زیبا که از جنبه اکوتوریسم توان بالقوه فراوانی دارد، محدوده حفاظت شده اشترانکوه و به تبع آن دریاچه گهر در استان لرستان است. سطح آسایش انسان تحت تاثیر عوامل محیطی و فیزیولوژیکی قرار دارد. مدل MEMI جزء مدلهای موازنه حرارتی ترمو-فیزیولوژیک، از سه زیر شاخص PMV،PET ،SET تشکیل شده، اساس این مدل بر مبنای معادله بیلان انرژی بدن انسان استوار است. در این پژوهش در راستای تعیین تقویم زمان مناسب گردشگری در دریاچه گهر از فراسنج های اقلیمی دمای خشک هوا به سانتیگراد، میزان ابرناکی آسمان به اکتا، سرعت باد غالب به متر در ثانیه، فشار بخار آب به هکتو پاسکال و رطوبت نسبی به درصد ایستگاه سینوپتیک شهر دورود در بازه زمانی 1391- 1379 ، و پیراسنج های فیزیولوژیکی انسانی( سن، جنس، وزن، قد، نوع پوشش و فعالیت)، به همراه متغیرهای موقعیتی( طول، عرض جغرافیایی و ارتفاع هندسی منطقه مورد مطالعه)، در قالب مدل MEMI ارزیابی گردیدند. نتایج حاصل از محاسبه و ارزیابی شاخص آسایش در این مدل حاکی از آن است که خروجی شاخص های PET و PMW تقریبا شبیه هم، و در تمام طول سال شرایط فیزیولوژیکی متنوعی در دریاچه گهر حاکم می باشد. بر اساس این مدل مناسبترین زمان برای فعالیت گردشگری در منطقه ماههای اردیبهشت، خرداد، شهریور و مهر است.
Machine summary:
در اين پژوهش در راستاي تعيين تقويم زمان مناسب گردشگري در درياچه گهر از فراسنج هاي اقليمي دماي خشک هوا به سانتيگراد، ميزان ابرناکي آسمان به اکتا، سرعت باد غالب به متر در ثانيه ، فشار بخار آب به هکتو پاسکال و رطوبت نسبي به درصد ايستگاه سينوپتيک شهر دورود در بازه زماني ١٣٩١- ١٣٧٩ ، و پيراسنج هاي فيزيولوژيکي انساني( سن ، جنس ، وزن، قد، نوع پوشش و فعاليت )، به همراه متغيرهاي موقعيتي( طول، عرض جغرافيايي و ارتفاع هندسي منطقه مورد مطالعه )، در قالب مدل MEMI ارزيابي گرديدند.
(به تصویر صفحه رجوع شود) جدول (٣) مقادير آستانه شاخص هاي SET در درجات مختلف حساسيت انسان ضريب آسايش ضريب فوق العاده گرم بيشتر از ٣٠ شرجي ٢٧/٥ – ٣٠ خيلي گرم ٢٥/٦ – ٢٧/٥ گرم ٢٢/٢ – ٢٥/٦ آسايش ١٧/٨ – ٢٢/٢ خنک ١٥/٥ – ١٧/٨ خيلي خنک ١/٦٧ – ١٥/٥ سرد (١٠-) – ١/٦٧ خيلي سرد (٢٠-) – (١٠-) فوق العاده سرد کمتر از ٢٠- نتايج پژوهش بر اساس شاخص دماي معادل فيزيولوژيک (PET) محيط درياچه گهر در مقياس روزانه ، از تاريخ ٨ مي تا ١٢ ژوئن شرايط آسايش اقليمي وجود دارد.
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل (٣) طبقه بندي روزانه شاخص PMW بر حسب درجه تنش فيزيولوژيک در درياچه گهر دماي موثر استاندارد(SET)، به عنوان يک شاخص عددي از جامع ترين شاخص دماي آسايش است و در واقع معادل دما در محيط استاندارد مي باشد و عبارت از دماي محيط است که داراي رطوبت نسبي ٥٠ درصد و هوا آرام باشد، به گونه اي که در اين دما معادل ميانگين دماي تابشي از بدن يک فرد سالم در آن محيط و آن فرد با سطح استاندارد لباس و در تبادل حرارت با محيط همان حرارتي را دريافت مي کند که از دست مي دهد(١٩٨٦:٧١٥ Gagge .