Abstract:
در جهانی که امنیت ابعاد ظریفی پیدا کرده است ابهام در مفهوم همسایگی توجهات آکادمیک فزونتری را میطلبد. شاید، از این روست که در ادبیات جهانی و حتی ایران پس از انقلاب اسلامی، مفهوم و نظریة همسایگی به نحو فاحشی مسکوت مانده است. در نتیجه، پرسش برانگیزاندهای پیش روی ماست که چگونه تجربة سیاست خارجی جمهوری اسلامی در دهههای اخیر حاوی رهیافت و مفهوم جدیدی در عرصة همسایگی است؟ (سئوال) تاریخ فرهنگ ایرانی- اسلامی موید این موضوع است که میزان امنیت من، مستقل از میزان امنیت همسایة من نیست؛ هر میزان افزایش امنیت همسایة من، به طور فزایندهای، به همان اندازه افزایش امنیت من را فراهم میآورد. (فرضیه) در واقع، منظور این نوشتار، ارائة مدخلی مفهومی برای آغاز یک سیاست خارجی مابعدتجربه خاص شرایط جدید ایران و مبتنی بر افکار و ارزشهای دینی – اخلاقی است. (هدف) تبیین مفهوم همسایگی در دانش امروزین روابط بینالملل با هدف رویکرد به نظریة ایرانی- اسلامی و تشریح ابعاد مختلف آن، با تاکید بر ماهیت اعطاگری، راهی در دستیابی به سوال مقاله است. (روش) پذیرش همسایگی به عنوان آغاز سیاست خارجی دولتها و نیز مواجهة رهیافت اخلاقی به آن در جمهوری اسلامی در برابر دانش موجود روابط بینالملل از جمله نتایج نوشته حاضر است. (یافته)
In a world that security has gained a delicate meaning; the concept of neighborhood calls for more extensive academic attentions. Perhaps the reason is that in the world literature and even in Iran after the Islamic Revolution, the concept and theory of neighborhood has dramatically remained silent. As a result, we face a challenging question that how the experience of foreign policy of the Islamic Republic encompasses a new approach and concept in the field of neighborhood in recent decades? (Question) The history of Islamic — Iranian culture confirms that my security is not independent from my neighbor's, if the security of my neighbor increases, my security will increase as well. (Hypothesis} In fact, the present article intends to present a conceptual entry to start a foreign policy after experiencing Iran’s new conditions and based on religious — ethical thoughts and values. (Objective) Explaining the concept of neighborhood in today’s international relations knowledge with the aim of an approach to Islamic — Iranian theory and describing its dimensions, with emphasis on the nature of bestowing, is a way to answer the research question. (Methodology) Accepting the neighbor as the beginning for the foreign policy of governments and also an ethical approach to it in the Islamic Republic against the existing knowledge of international relations are among the results of the present paper. (Finding)
Machine summary:
"»(Feeffer, 2006:29) از دانش کنونی روابط بینالملل به سوی نظریة ایرانی- اسلامی همسایگی ریمون آرون در ابتدای سخنرانی دانشگاهی خود تحت عنوان 18 درس دربارة جوامع صنعتی - که سپس تحت همین عنوان به چاپ رسید - به شاگردانش گفته بود مایلم در این درسها دو فضیلت معنوی را به شما بیاموزم: احترام امور و احترام دیگران(آرون، 1355: 25) ازاینرو، بر بحث «احترام امور» یا حرمت دادههای واقعی میتوان کمی درنگ کرد؛ روشن است که تفکر انتزاعی و تجرید در علم، از جمله علم سیاست، اقدامی ناگزیر و ضروری است، اما همواره نیل به این تفکر انتزاعی نیاز مبرم به بینشهای جزئی و محدود ولی عالمانهای دارد که معمولا در اختیار کارشناسان باتجربه و مشغول به امور خاص است.
ولی کشورهایی که دارای مرجعیت فرهنگی هستند چگونه میتوانند از نظریة همسایگی در سیاست خارجی خود بهره گیرند؟ برای یک دولت بالقوه قدرتمند منطقهای، دشوارترین شرط برای نیل به یک همسایگی موفق آن است که «همة کشورهای منطقه غیرمستقیم و به گونههایی به برتری و سیادت آن کشور اذعان کنند؛ اما این اذعان به پذیرش رهبری، با ترسانیدن یا تحقیر دولتهای منطقه و آشکار ساختن میل به برتری بر آنها محقق نمیشود.
هر کشوری که در اتخاذ این رهیافت، هوشیاری، اثرگذاری و ابتکار بیشتری به خرج دهد به همان اندازه بیشتر مالک آینده (آینده حیات منطقهای) میشود (Jackson, 2006)، زیرا Post-Modern موضوع سیاست همسایگی انسان و فرهنگ و متغیرهایی است که بعدها ریشه میگیرند و، از آن موضع، ابعاد مادی و عینی مییابند، برخلاف سیاستهای مبتنی بر اندیشة دولت ملی که ابتدا بر تأمین منافع مادی و گسترش نفوذ و سپس بر ابعاد فرهنگی و معنوی متکی است."