Abstract:
این پژوهش به جست و جوی مبانی رجالی علامه حلی(ره)، در میان اظهارات او در مورد راویان مذکور در کتاب خلاصهالاقوال می پردازد. با جمع بندی نظراتی که علامه در ترجمه یک راوی بیان کرده و چینش این موارد در کنار هم، مبانی رجالی او، از لابلای نظرات و اجتهادات او کشف می شود. با کشف این مبانی می توان آن را نقد کرد یا قبول نمود. این مبانی، در دو گروه جای گرفته اند: اول؛ در خصوص برخی مبانی کلی رجال مانند اعتماد به وکلا، عدم اعتماد به راویان فاسد المذهب، قبول حسن ظاهر، اعتماد به نظریه وثاقت اصحاب اجماع، دوم؛ تقدیم دیدگاه یکی از علما رجال در هنگام تعارض. این گروه خود دو قسمت را تشکیل می دهد: الف تقدیم توثیق بر تضعیف ب: تقدیم تضعیف بر توثیق.
Machine summary:
و دیگر راویانی که با وجود توثیق رجالیون، علامه دربارة آنها توقف کرده و یا دربارة این افراد چیزی جز مذهب آنها را ذکر نکرده است، عبارتند از: - محمد بن اسحاق بن عمار بن حیان تغلبی، واقفی.
"/> ب) شرایط اعتماد به راویان بدون جرح و تعدیل پیشتر گفته شد که از جمله نقدهای واردشده بر علامه، پذیرفتن راویانی است که خود علامه به نبود جرح یا تعدیل دربارة آنها اشاره میکند؛ برای مثال، راویانی مانند: «ابراهیم بن هاشم» و «احمد بن اسماعیل»، بعد از تصریح به عدم وجود جرح یا تعدیل، پذیرفته شدهاند.
در کنار موارد مزبور، مواردی یافت میشود که در اولین نگاه، تقدیم تضعیفات ابنغضائری بر توثیق نجاشی قابل مشاهده است، اما با دقت در این موارد میتوان به این نکته دست یافت که این تقدیم بر اساس دیگر مبانی رجالی علامه بوده، و یا اصل تقدیم مورد تردید است: یحیی بن علیم: در ترجمة یحیی با این که توثیق محکم نجاشی را نقل میکند، ولی به خاطر تضعیف ابنغضائری، در راوی توقف کرده و او را نمیپذیرد: قال النجاشی: إنه ثقة عین قال ابنالغضائری: هو ضعیف و عندی فی قبول روایته توقف.
عبدالکریم بن عمرو بن صالح الخثعمی: در ترجمة این راوی با وجود توثیقات بسیار مؤکدی که از نجاشی در دست داشته است، ظاهرا به تضعیف ابنغضائری عمل کرده و در راوی توقف مینماید: النجاشی إنه کان ثقة ثقة عینا و کان واقفیا قال ابنالغضائری إن الواقفة تدعیه و الغلاة تروی عنه کثیرا و الذی أراه التوقف عما یرویه.