Abstract:
اصل همزیستی مسالمتآمیز میان ادیان، یکی از دستاوردهای جهان بشری و زمینهساز زندگی آرام و به دور از تنشهای متعدد است. صاحبنظران علوم مختلف از قبیل جامعهشناسی، دینی، ادبی و غیره برآنند تا این اصل را در حوزههای مختلف تبیین و تفسیر کنند. از جمله این افراد میتوان به جرجی زیدان مسیحی، یکی از پیشگامان اصلی رمان تاریخی ادب عربی اشاره کرد؛ او با نگارش این داستانها در کنار تعلیم تاریخ به عامه مردم، به نوعی میان دو دین مسیحیت و اسلام، همسویی و تعامل سازنده ایجاد کرده است. لذا نگارنده در این پژوهش بر آن شده است تا این پدیده را با رویکردی نظری و با استناد به منابع متعدد عرضه نماید.
Machine summary:
لذا بر آن شدیم به این سؤال پاسخ دهیم که تعامل میان اسلام و مسیحیت و پیروان آن دو در داستانهای تاریخی جرجی زیدان چگونه عرضه شده است؟ تاکنون در مورد مسئله همزیستی ادیان، با گرایشهای مختلفش، آثار متعددی در قالب کتاب و مقاله از قبیل «ادیان الهی و همزیستی مسالمتآمیز» نوشته محمدمهدی کریمینیا و «همزیستی ادیان توحیدی از منظر قرآن و سنت» تألیف دکتر محمدباقر حجتی و «اسلام و گونه همزیستی با ناهمکیشان» تألیف حسین سیاح عرضه شده است.
نکته دیگر اینکه اگر بخواهیم به آیات قرآن کریم، که در مورد نحوه مواجهه مسلمانان با غیرمسلمانان نازلشده است، نظری بیفکنیم، در خواهیم یافت که آیات صلح بدون دلیل بیان شده و اطلاق دارد، اما آیات مربوط به قتال و جنگ، با ذکر دلیل و انگیزه همراه است؛ مثل وجود فتنه، ظلم و غیره (مهدوی عباسآباد، 1390: 21) لذا به نظر میرسد نویسنده این داستانها در ارائه این نوع تعامل اغلب از آیات قرآنی متأثر بوده است؛ چرا که به قول محمد حلمی القاعود، نویسنده معاصر، رمانهای تاریخی جرجی زیدان سرشار از آیات و مفردات قرآنی است و این نشان از آشنایی زیاد وی با قرآن دارد؛ به طوری که اگر مخاطب از مسیحی بودن وی مطلع نباشد، گمان میکند با یک نویسنده مسلمان روبهرو است.