Abstract:
یکی از اهداف برنامهریزان شهری، ایجاد توسعة پایدار شهری و محلهای است. بدینصورتکه با ایجاد پایداری در محلهها میتوان به پایداری در سطوح بالاتر و شهر رسید. هدف از این پژوهش، بررسی میزان پایداری محلههای منطقة 10 شهرداری تهران با استفاده از روش فازی است. بدینمنظور، از 86 شاخص در ابعاد کالبدی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، خدماتی، زیستمحیطی، بهداشتی- درمانی و حکمرانی شهری استفاده شده است. در این پژوهش، ابتدا در سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از تابع عضویت متناسب برای هر شاخص، عملیات فازیسازی انجام شد. سپس با تلفیق شاخصها، مقدار گامای معادل پایداری در هر بعد بهدست آمد. این مقدار در هر محله، عددی بین صفر و یک است که بسته به مقدار آن، میزان پایداری هر محله در محدودهای تعریف شده است. در این پژوهش، محدودۀ صفر تا 1/0 برای مقادیر گاما، نمایانگر میزان پایداری خیلی ضعیف، 1/0 تا 4/0 پایداری ضعیف، 4/0 تا 5/0 پایداری متوسط متمایل به ضعیف، 5/0 تا 6/0 پایداری متوسط و 6/0 تا 1 پایداری قوی تعریف شده است. درادامه، برای مشخصشدن میزان پایداری کلی محلههای لایههای گامای ابعاد با عملگر فازی با هم تلفیق شدند و مقدار گامای معادل پایداری کلی محلهها تعیین شد. یافتهها نشان میدهد که پایداری محلههای این منطقه در سطوح متوسط، متوسط روبهضعیف و ضعیفی قرار دارند. محلة سلسبیل شمالی با مقدار 5393/0 در وضعیتی متوسط واقع شده است که بهترین وضعیت را در بین محلهها دارد و بدترین وضعیت مربوط به محلة هاشمی با مقدار 3082/0 است.
Machine summary:
مساحت و جمعیت محله ها محله ها کارون سلسبیل زنجان کارون سلسبیل شبیری سلیمانی هاشمی بریانک هفت چنار جنوبی جنوبی جنوبی شمالی شمالی جی تیموری جمعیت ٠٠٠،٣٠ ٠٠٠،٣١ ٤٠٠،٢٧ ٠٥٠،٢٤ ٢٠٠،٣٢ ٠٠٠،٣٥ ٤٥٠،٢١ ٦٥٠،٢٧ ٠٠٠،٢٩ ١٠٠،٤٣ مساحت 106/014 94/351 81/743 55/052 87/903 98/075 59/623 85/517 81/994 57/185 (هکتار) منبع : شهرداری منطقۀ ١٠ تهران با توجه به پژوهش های انجام شده ، از سطح ٨١٧ هکتاری منطقه ، ٤٦١ هکتار (معادل ٥٧ درصد) از سطح منطقه را کاربری مسکونی تشکیل میدهد؛ بنابراین ، در این منطقه ، شاهد غلبۀ کاربری مسکونی بر سایر کارکردهای شهری هستیم ؛ چراکه در مقایسه با متوسط این میزان در شهر تهران یا شهرهای بزرگ ، ٥٧ درصد رقم بسیار بالایی است (شهرداری منطقۀ ١٠ تهران ، ١٣٩٠: ١٣)؛ علاوه براین ، تراکم بالای جمعیتی و کمبود شدید کاربریهای دیگر در سطح منطقه وجود دارد که بیشترین میزان این کمبودها در منطقه ، مربوط به فضای سبز است و سایر کمبودها به فضاهای آموزشی، ورزشی، بهداشتی و درمانی تعلق دارد.
روش کار در این پژوهش ، شاخص های مورد استفاده برای مقایسۀ پایداری محله های منطقۀ ١٠ تهران در هفت بعد اجتماعی- فرهنگی، کالبدی ، اقتصادی، زیست محیطی، خدماتی، بهداشتی- درمانی و حکمرانی شهری تقسیم بندی شده اند.
شاخص های حکمرانی شهری شاخص ها درصد رضایت از خدمات درصد آشنایی با سامانۀ درصد شکایت از طریق سامانۀ درصد رضایت از محله ها شهرداری 137 ١٣٧ رسیدگی به شکایت ها کارون جنوبی ٦٥/٦٩ ٥٧/٦٦ 58/06 75 سلسبیل جنوبی ٥٧/٨٩ ٤٧/٤ 58/82 43/37 زنجان جنوبی ٦٠/٧٧ ٥٣/٨٥ 55 60/61 کارون شمالی ٥٤/٠١ ٥٥/٤٧ 73/53 50/75 سلسبیل شمالی ٧٢/٧٧ ٤٦/٠٧ 72/92 61/25 هاشمی 28/76 38/41 69/77 50 شبیری جی ٥٨/٥٧ 55 70/45 61/11 بریانک 59/01 43/48 61/36 58/44 هفت چنار ٢٣/٣٣ 65 68/85 89/86 سلیمانی تیموری ٦٣/٩٨ ٥٢/٤١ 78/72 52/17 منبع : معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران شاخص های بعد کالبدی: داده هایی که در این بعد از ارزیابی پایداری به کار گرفته شده است ، اطلاعاتی دربارة کاربری های مختلف در سطح محله هاست .