Abstract:
در این مقاله تلاش شده است که رابطه بین دو موضوع مهم محافل اقتصادی و حسابداری یعنی ارزش افزوده اقتصادی[i] (EVA) و ریسک بازار شرکتها (β) مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر به دنبال تأیید یا عدم تأیید این فرضیه است که آیا میان ارزش افزوده اقتصادی و ریسک بازار شرکتها در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط وجود دارد. برای آزمون فرضیه تحقیق تعداد 65 شرکت در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش آماری کوکران در طی سالهای 84-1380 انتخاب و پس از محاسبه متغیرهای تحقیق و از طریق روش آماری همبستگی پیرسون مشخص گردید که بین ارزش افزوده اقتصادی و ریسک بازار شرکتها در سالهای 80 و 82 همبستگی متوسط معکوس و در سال 81 همبستگی خیلی ضعیف معکوس و در سالهای 83 و 84 همبستگی خیلی ضعیف مستقیم وجود دارد. به عبارت بهتر نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که میان ارزش افزوده اقتصادی و ریسک بازار شرکتها در سالهای مورد بررسی همبستگی بالا و قابل توجهی وجود ندارد.
Machine summary:
پژوهش حاضر به دنبال تأیید یا عدم تأیید این فرضیه است که آیا میان ارزش افزوده اقتصادی و ریسک بازار شرکتها در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط وجود دارد.
برای آزمون فرضیه تحقیق تعداد 65 شرکت در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش آماری کوکران در طی سالهای 84-1380 انتخاب و پس از محاسبه متغیرهای تحقیق و از طریق روش آماری همبستگی پیرسون مشخص گردید که بین ارزش افزوده اقتصادی و ریسک بازار شرکتها در سالهای 80 و 82 همبستگی متوسط معکوس و در سال 81 همبستگی خیلی ضعیف معکوس و در سالهای 83 و 84 همبستگی خیلی ضعیف مستقیم وجود دارد.
حال سؤالی که مطرح می شود این است که آیا بین ارزش افزوده اقتصادی و ریسک بازار شرکتها طی دورة زمانی مورد بررسی همبستگی وجود دارد؟ آیا ارزش ا فزوده اقتصادی می تواند جایگزین مناسبی برای ریسک بازار شرکتها در ارزیابی شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار باشد یا خیر؟ 2- اهمیت تحقیق تحقیق حاضر از چند جنبه حائز اهمیت می باشد؛ با ادامه سیاست های خصوصی سازی در برنامة چهارم توسعه اقتصادی و کاهش نقش دولت در بنگاههای تولیدی و از طرفی با هدف کاهش اتکاء به درآمدهای نفتی از طریق صادرات کالاهای غیرنفتی به بازارهای جهانی رقابت بین شرکتهای تولیدی و خدماتی افزایش یافته است.
ضریب تعیین در سالهای مذکور به ترتیب 17 و 24 درصد بوده است این میزان از همبستگی نشان دهنده ارتباط ضعیف در سالهای مورد نظر میان ارزش افزوده اقتصادی و ریسک بازار شرکتها می باشد.