Abstract:
دهیاری ها به عنوان بازوی اجرایی شورا در روستاها، از مهم ترین نهادهای مردمی و محلی در ایران هستند که در تامین منابع مالی مورد نیاز فعالیت هایی که به موجب قانون برعهده آن ها گذاشته شده، همواره با دشواری هایی مواجهند و این دشواریها توانایی آن ها را در ارائه خدمات به جامعه روستایی به چالش می کشد. پژوهش حاضر، این مسئله را بررسی میکند و راهکارهایی علمی و عملی به منظور تامین منابع مالی پایدار برای دهیاری های استان گیلان با محوریت دهیاری گیلاکجان ارائه میدهد. این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. داده های مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسشنامه مقایسه های زوجی، در میان گروهی از خبرگان روستایی و کارشناسان مرتبط با موضوع تحقیق گردآوری شدند. سپس تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Expert Choice انجام گرفت و منابع درآمدی برحسب درجه اولویت پیشنهاد شد. در این پژوهش، برای تدوین بسته ای اولویت بندیشده از منابع درآمدی جدید، از روش های دلفی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. براین اساس، مدل سازی مسئله تحقیق، با شناسایی منابع درآمدی جدید، مبتنیبر ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و محیطی و توانمندی های موجود در روستای گیلاکجان در قالب روش تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت که شامل اصلاح طرح هادی (0716/0)، ایجاد اقامتگاه و کمپینگ (0491/0) و پرورش گل و گیاه (0487/0) و بهترتیب، دارای اولویت های اول تا سوم برای کسب درآمد هستند. پرورش ماهی (0351/0)، کشت دوم (0344/0)، ایجاد بازارچه ساحلی (0317/0) و استعلام نقل وانتقال اسناد رسمی از دهیاری (0270/0) نیز بهترتیب در درجه اهمیت چهارم تا هفتم قرار دارند. دریافت عوارض از اراضی بایر (0259/0) دارای اولویت هشتم، دریافت عوارض از واگذاری انشعاب آب و امتیاز برق و تلفن (0230/0) دارای اولویت نهم، دریافت عوارض بیمه اجتماعی و بیمه اراضی و املاک (0201/0) دارای اولویت دهم و احداث سردخانه (0126/0) دارای اولویت یازدهم است.
Machine summary:
براین اساس ، مدل سازی مسئلۀ تحقیق ، با شناسایی منابع درآمدی جدید، مبتنی بر ویژگی های اقتصادی ، اجتماعی و محیطی و توانمندی های موجود در روستای گیلاکجان در قالب روش تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت که شامل اصلاح طرح هادی (٠/٠٧١٦)، ایجاد اقامتگاه و کمپینگ (٠/٠٤٩١) و پرورش گل و گیاه (٠/٠٤٨٧) و به ترتیب ، دارای اولویت های اول تا سوم برای کسب درآمد هستند.
دهیاری ها به عنوان بازوی اجرایی شوراها در روستا، از جمله مهم ترین این نهادها در ایران هستند که در تأمین منابع مالی مورد نیاز فعالیت هایی که به موجب قانون برعهدة آن ها گذاشته شده ، همواره با دشواری هایی مواجهند که توانایی آن ها را در ارائۀ خدمات به جامعۀ روستایی به چالش می کشد؛ زیرا ظرفیت بیشتر اقتصادهای روستایی در ایجاد درآمد محدود است و میانگین درآمد خانوارهای روستایی نیز در سطح پایینی قرار دارد.
همچنین امکان پاسخگویی به نیازهای گوناگون و گستردة توسعۀ روستایی با منابع متکی به بودجۀ دولت ، با محدودیت های جدی روبه روست ؛ بنابراین ، کاهش شکاف درآمد- هزینۀ دهیاری ها به نحوی که پاسخی درخور به مشکلات پیش روی جامعۀ روستایی بدهد، نیازمند اتخاذ تدبیری است که ضمن شناخت همۀ ابعاد این مسئله ، با توجه به فرصت های پنهان در ظرف روستا، منابع نوین درآمدزایی را شناسایی کند و راهکاری پایدار برای استقرار نظام درآمدی متکی بر توانمندی های محلی ارائه دهد.
براین اساس ، پژوهش حاضر با هدف ارائۀ راهکارهای علمی و عملی به منظور ایجاد منابع درآمدی پایدار برای دهیاری های استان گیلان و به صورت موردی دهیاری گیلاکجان انجام شده است که یکی از دهیاری های فعال در دهستان رضامحله از بخش مرکزی شهرستان رودسر به شمار می رود (معاونت عمرانی استانداری گیلان ، ١٣٩٢: ٦٢).