Abstract:
طی دو دهه اخیر، روان شناسی مثبت گرا چشم اندازی متفاوت از آنچه تاکنون به اشتباه درباره کارکنان تصور می شده است ، در زمینه بهینه سازی عملکرد، شکوفایی و غنی سازی قابلیت ها و توانمندی های نیروی انسانی ارائه کرده است. بر اثر ایجاد موج هایی همچون روان شناسی مثبت گرا، رفتار سازمانی مثبت گرا و پژوهش های سازمانی مثبت گرا، مفهوم «سرمایه روان شناختی» مطرح گردیده است. پژوهش های صورت گرفته در این زمینه، بر اهمیت شناخت این سرمایه جدید و تقویت آن به منظور حداکثر کردن کارکرد افراد در نقش های متفاوت در محل کار تاکید دارد. با نگاهی به مضامین و مولفه های سرمایه روان شناختی، متوجه می شویم در آموزه های دینی نیز بر برخی مفاهیم موجود در نظریه «سرمایه روان شناختی»، در قالب مفاهیمی مشابه و نزدیک تاکید شده است. در این مقال، ضمن توجه به مفروضات بنیادی متمایز کننده ادبیات دینی و آموزه های اسلامی، با ادبیات رایج روان شناسی و مدیریت ، سازه های اصلی سرمایه روان شناختی براساس ادبیات نظری و تجربی با مفاهیم مشابه دینی آنها و آموزه های مرتبط در دین اسلام بررسی شده است.
Machine summary:
"در قـرن بیسـت ویکم ، روان شناسی متوجه این امر شد که انسان باید انرژی عقلانی خود را صرف جنبه های مثبت تجربـه اش کند (هاشمی نصرت آبـاد و همکـاران ،١٣٩٠) ایـن مـوج جدیـد بـا عنـوان «روان شناسـی مثبـت گرا» (Positive psychology) به رهبـری مـارتین سـلیگمن (M.
در این رویکرد، به جای توجـه صـرف بـر بیماریهـای روانی و معضلات گوناگون ، روان شناسی به مثابۀ «درک علمی و دخالت مؤثر برای کمک به دست یابی به یک زندگی رضایت بخش » در نظر گرفته میشود (٢٠٠٠ Csikszentmihalyi &Seligman ).
مبانی نظری پژوهش در پرتو مفاهیم روان شناسی مثبت گرا، فعالیت های پژوهشی گسـترده ای در حـوزة رفتـار سـازمانی توسط افرادی همچون لوتانز(Luthans)، آوولی(Avolio)، یوسف ، نیلسون و کوپر به منظور بهره منـدی از مفاهیم روان شناسی مثبت گرا در تبیین رفتار کارکنان در سازمان ها صورت گرفـت کـه منجـر بـه پیدایش مفهوم «رفتـار سـازمانی مثبـت گرا»(Positive Organizational Behavior) گردیـد.
در این شرایط اسـت کـه نقـش توسـل و توکل ، خود را در زندگی به خوبی نشان میدهد و انسان های مؤمن با بهره گیری و یاری حق میکوشـند تا مشکلات خویش را حل کنند و بر پایۀ آموزه های وحیـانی عمـل نماینـد؛ یعنـی وقتـی بـرای انسـان سختیها و گرفتاریهایی پیش میآید بیتابی نکند و خویشتندار باشد.
خداوند متعال در آیات متعدد قرآن کریم ، انسان را به تفکر، تـدبر و تعقـل دربـارة نشانه های انفسی و آفاقی دعوت کرده ، از او میخواهد به یادآوری و توجه به نعمت ها، زیباییها و شگفتیهای جهان هستی بپردازد تا از این راه ، به مبدأ و خاستگاه این نعمت هـا و زیباییهـای وجودی پی ببرد، به او ایمان آورد، سر تسـلیم و بنـدگی بـه درگـاه پـاکش بسـاید و شـکرگزار نعمت های او باشد."