Abstract:
توسعة غیراصولی شهرها بهویژه در کشورهای درحالتوسعه، مدیریت رشد شهرها را به یکی از مهمترین چالشهای قرن 21 تبدیل کرده است. با وجود این، میتوان با پیشبینی توسعة آتی شهر، برنامهریزی بهینهای برای شهر انجام داد. هدف از این پژوهش، پیشبینی جهات توسعة آتی شهر اردبیل با استفاده از تصاویر ماهوارهای چندزمانة مربوط به سالهای 1987 و 2013 است. در این پژوهش، با استفاده از تئوری بیزین و 14 معیار طبیعی و انسانی موثر در توسعة شهری، نقشة پهنهبندی قابلیت توسعة شهری برای شهر اردبیل تهیه شد. سپس با استفاده از احتمالات تئوری بیزین، ارتباط میان معیارها و مناطق توسعهیافته تعیین و درنهایت، نقشة قابلیت توسعة شهری در پنج کلاس طبقهبندی شد. مطابق نقشة پهنهبندی، 8/ 17 درصد منطقه در کلاس با قابلیت توسعة خیلی زیاد، 6/ 29 درصد در کلاس با قابلیت توسعة زیاد، 4/ 20 درصد در کلاس با قابلیت توسعة متوسط، 9/ 18 درصد در کلاس با قابلیت توسعة کم و 3/ 24 درصد نیز در کلاس با قابلیت توسعة بسیار کم قرار گرفتهاند. مناطق با قابلیت توسعة زیاد و بسیار زیاد بهطور عمده در قسمت جنوب غربی و شمال غربی واقع شدهاند. دقت نقشة قابلیت توسعة شهری، با استفاده از یکسوم مناطق توسعهیافته ارزیابی شد. نتیجه ارزیابی نشان داد که مدل با قابلیت پیشبینی 8/ 98 درصد در کلاسهای با قابلیت توسعه زیاد و بسیار زیاد، دقت قابلقبولی در ارزیابی و پیشبینی توسعه آتی شهر دارد.
Machine summary:
پیش بینی جهات توسعۀ شهری با استفاده از روش ترکیبی سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل احتمالاتی بیزین (مطالعۀ موردی: شهر اردبیل ) حسین نظم فر*- دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی پذیرش مقاله : ١٣٩٣/٠٩/٠١ تأیید نهایی: ١٣٩٤/١٠/٠٥ چکیده توسعۀ غیراصولی شهرها به ویژه در کشورهای درحال توسعه ، مدیریت رشد شهرها را به یکی از مهم ترین چالش های قرن ٢١ تبدیل کرده است .
حیدریان و دیگران (١٣٩٣) در «تلفیق تکنیک های سنجش از دور، GIS و مدل CM با رویکرد مدل سازی توسعۀ شهری (نمونۀ موردی: کلان شهر تهران )» به این نتیجه رسیدند که نقشۀ پیش بینیشده گویای آن است که بیشترین میزان توسعه در سال ١٣٩٦ به ترتیب در بخش های غرب و شرق کلان شهر تهران رخ میدهد.
داده ها در این پژوهش ، از روش بیزین برای پیش بینی جهات توسعۀ آتی شهر استفاده شده است و تصاویر ماهواره ای مورد استفاده مربوط به سال های ١٩٨٧ تا ٢٠١٣ سنجندة لندست ETM است (شکل ٢).
برای اینکه بتوانیم مدل اجراشده در منطقه را ارزیابی کنیم ، با استفاده از روش وزن شواهد و یک سوم مناطق توسعه یافته در منطقه - که در اجرای مدل استفاده نشده بودند- پهنه بندی قابلیت توسعۀ شهری در کلاس های پنج گانه ارزیابی شد که نتایج آن در جدول ٢ ارائه شده است .
, 2012, An analysis of urban system with emphasis on entropy model (Case study: the cities of East Azerbaijan Province), Indian Journal of Science and Technology, Vol. 5, No. 9, PP.