Abstract:
گرایــش به مفاهیم اســلامی و تلاش در راه احیای معماری اســلامی یکی از مهم ترین گرایش های نظری در ایران معاصر اســت. در بســیاری از پژوهش ها این مهم به صورت مســتقیم و غیرمستقیم مورد توجه قرار می گیرد، اما مســئله اصلی اینجاست که مطالعات صورت گرفته در حوزه اســلامی چه مشخصاتی دارند و چه آسیب ها و فرصت هایی پیش روی آینده این گرایش قرار دارد. از این رو مهم ترین پرسش های این پژوهش عبارتند از: 1. مطالعات صورت گرفته در حوزه معماری اسلامی چه سهمی از پژوهش ها و مطالعات در حوزه های مختلف معماری را به خود اختصاص می دهند؟2. در مطالعات صورت گرفته در حوزه معماری اسلامی چه گرایش هایی مشاهده می شود؟ 3. چه فرصت ها و تهدیدهایی پیش روی آینده این مطالعات قرار دارد؟برای پاســخگویی به پرسش های پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده می شود. نمونه انتخاب شــده شــامل تمامی مقاله های علمی پژوهشی اســت که در مجلات معتبر حوزه هنر و معماری به چاپ رســیده اند. براســاس چهارچوب نظــری پژوهش، از لحاظ کلی یک پژوهش در حیطه معماری می تواند براساس شش دیدگاه شامل: 1. دیدگاه فرمی، 2. دیدگاه کلاســیک، 3. دیدگاه رمانتیک، 4. دیدگاه زمینه گرا، 5. دیدگاه رسانه ای، 6. دیدگاه پدیدارشناســانه تدوین شود و در هر یک از این موارد ممکن است چهار موضوع اساسی طراحی معماری شامل: 1. زیبایی، 2. عملکرد، 3. فناوری، 4. مصالح مورد توجه قرارگیرد. مطالعات صورت گرفته نشان دهنده آن است که تنها گرایش های خاصی توانسته اند جایگاه مناســبی در مطالعات صورت گرفته در حوزه معماری اســلامی کسب نمایند و گزارش ها مــورد غفلت واقع شــده اند. در واقع طی این پژوهش درمی یابیــم که پژوهش های حوزه اسلامی چه مشخصاتی دارند، تا با شناخت و تحلیل این مشخصات بتوانیم چهارچوبی را برای هدایت معماری آینده کشورمان تدوین نماییم.
Machine summary:
(خانیکی،1382 :6) جدول2: جدول مقایسه ای گروه ها و شیوه های نقد معماری منبع: مهدوی نژاد،1384 :75 دیدگاههای نقد کانون توجه ویژگی در آموزش معماری گروه نماینده کلاسیک نشانه و رمزگان شناسایی نقش مایههای فرهنگی اغلب شیوههای سنتی رمانتیک تفکر و شخصیت معمار ایدههای معنوی سازنده اغلب شیوههای مدرن فرمی فرم و تناسبات بصری بنا توانمندی در خلق تناسبات فرمالیستهای روسی زمینهگرا اجتماع و اقتصاد مقاومت در برابر تبلیغات تجاری مارکسیستها و فمنیستها پدیدار شناسانه برداشت مخاطب بهکارگیری نظرات کاربران بنا سبک پستمدرن رسانهای فرآیند ساخت تقویت در انتخاب روش ساخت شیوههای جدید 5-فــرآیند تحقیق 5-1-اهداف تحقیق: هدف از این تحقیق بازآفرینی گرایش به مفاهیم اسلامی در معماری معاصر ایران است.
جدول3: جدول تحلیل مقالات علمی پژوهشی منبع: نگارندگان عنوان مقاله مجله کانون نقد امتیاز دیدگاه محور فرمی پدیدارشناسانه کلاسیک رمانتیک رسانهای زمینهگرا مصالح زیبایی فناوری عملکرد تحلیلی بر معماری معاصر ایران در رویارویی باپدیده جهانی شدن هویت شهر شماره 6 تابستان 89 نشانه و رمزگان 0 - - - - - + - + - + تفکر معمار 0 فرم بنا 0 اجتماع و اقتصاد 1 برداشت مخاطب 0 فرآیند ساخت 0 7- بحث و تحلیل نتایج بررسی مقالات علمی پژوهش نشان دهنده آن است که که اغلب نویسندگان به زمینههای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شکلگیری آثار معماری توجه نمودهاند که به این ترتیب 26 امتیاز برابر با 53.