Abstract:
بسیاری از شاعران ایرانی از دیرباز در دربار صاحبان قدرت سیاسی حضور مقطعی یا دائمی داشته اند؛ اما بوده اند شاعران آزادهای که هیچگاه گرد قدرت نگشتهاند و یا پس از مدتی به دلایل گوناگون ترک سلطانی را ترککردهاند. حضور یا پشتپازدن به قدرت، در شکلدادن تصاویر شعری شاعران تاثیر گذار بوده است. در این مقاله تاثیر دربار بر تشبیهات اشعار سیف فرغانی به عنوان شاعری که از دربار و امتیازهای حکومتی بریده بررسی میشود. برای رسیدن به هدف پژوهش، عناصر درباری، به یازده بخش تقسیم شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در میان یازده بخش عناصر درباری، حوزه نقد رایج و پدیدههای گرانقیمت و نفیس بیشترین بسامد و حوزه پارچههای قیمتی کمترین بسامد را به خود اختصاص دادهاست. سیف از این عناصر درباری نه در مدح امیران و سلاطین زمان بلکه در برخی از موارد به مذمّت و نکوهش آنها نیز پرداخته است. او عمدتا از این تشبیهات درباری در فخر و مباهات خویش، مدح و توصیف معشوق و بیان اندیشه های دینی و اجتماعی بهره برده است. این رویکرد ناظر بر این است که هرچند ممکن است شاعران علیه اهداف و آمال حکومتی بشورند، تحت تاثیر سنتهای ادبی و روح حاکم بر زمانه هستند
Many Iranian poets long before some point in harmandir sahib political power or have permanent; but that has never been poets have not come round of power or after a time for a variety of reasons, have left the court. The presence or back to power in shaping the poetic images influenced. In this rticle, the effect of the court on similes Seif Farghani,s poems as a poet who cut off from court and the government checked. To achieve the aim of the study to court elements is divided in to sections. Results showed that among 11 critical areas of the court of common phenomena most expensive and exquisite frequency and the precions the lowest frequency is allow carted. Seif praise of princes and kings of the elements of the court, not in time, but in some cases to condemn and denounce them as well. He mainly from the court similes in his pride, praise and describe the be lover and expression of religious and social ideas has benefited.This approach on is that even though it may be pots goals and as pirations uprising against the government under the influence of literary traditions and the spirit of the age.
Machine summary:
٥-١- نقد رایج و چیزهای گرانقیمت و نفیس در این بخش ٢٥ مشبه به چون زر، گوهر، در، گنج ، صدف ، لعل ، سیم ، جوهر، نقد، درج ، دینار، سکه ، نگین ، یاقوت ، زرقلب ، کیمیا، پشیز، عقیق ، لآلی ، تاج ، لؤلؤ و گنجینه قرار دارند که ١٢٩ تشبیه از آنها حاصل شد.
بیشترین بسامد مشبه های این قسمت به قرار زیر است : تو(٦)، سیف فرغانی (به همراه دیوان خویش )، معشوق (رخ معشوق ) هر کدام (٥)، عشق (٣)، دل ، آفتاب ، سعدی و سخنش ، دولت و عقل هر کدام دو بار تکرار شده اند.
بخشی از مشبه های این قسمت چون ابرو، مژه ، مژگان ، غمزه ، زلف ، نظرهای خلق در معشوق ، و زلف میباشد که بیان کنندة آن است که سیف فرغانی چون شاعران گذشته از این عناصر درباری در مدح و ستایش معشوقش بهره برده است .
کثرت سیف فرغانی (مشبه ) در یک طرف تشبیه ناظر برآن است که او به عنوان یک منتقد اجتماعی سعی داشت تا با این عناصر درباری که ارزشمند و چشمگیر بوده اند خود را برای امیران و حاکمان فاسد زمانش ثابت کند.
از بررسی مشبه ها به روشنی معلوم میشود که او در بسیاری از موارد با این عناصر درباری به رسم معمول زمان در تعزل برخی از قصاید به مدح و ستایش معشوق و توصیف رابطۀ عشق و عاشقی پرداخته است .