Abstract:
بررسی تولیدات پویانمایی جهان نشانگر اثرپذیری فراوان سینمای انیمیشن از داستانهای حماسی، تعلیمی، غنایی و عامیانه است. گونه¬های مختلف ادبیات کلاسیک فارسی محشون از مضامین و پیرنگهای داستانی مذکور و برخوردار از جلوه¬های بصری مناسب برای نگارش فیلمنامه¬های پویانمایی است. اقتباس انیمیشنی از این متون راهی برای حفظ ارتباط کودکان و نوجوانان کشورمان با ادبیات و فرهنگ کهن ایرانی است. در گام اوّل این مقاله ظرفیتهای گونه¬های مختلف ادبی کشورمان برای اقتباس آثار پویانمایی از آنها مورد تدقیق قرار میگیرد. سپس در مطالعه¬ای موردی ویژگیهای مختلف نفثه المصدور که آن را مناسب اقتباس انیمیشنی میسازند بررسی، و ضمن ارائة شاهد مثالهایی از متن کتاب در مقام مقایسه نمونه¬ای از فیلمها و سریالهای پویانمایی ذکر میگردد. نتیجة این پژوهش نشان میدهد که نفثةالمصدور علاوه بر ظرفیتهای عام دراماتیک از ویژگیهای تصویری، محتوایی و روایی خاص برای اقتباس انیمیشنی برخوردار است.
Machine summary:
). مهدی علمداری در مقالۀ مایه های پویانمایی در ادبیات فارسی(١٣٨٥) ضمن برشماردن مضامین اساطیری مشترک بین سینما و انیمیشن در ادبیات ایران و جهان ، بعضی ظرفیتهای انیمیشنی متون کلاسیک فارسی را تشریح کرده است و محمد رفیع ضیایی(١٣٨٥) مطالعه ای مشابه در خصوص ادبیات جهان داشته است .
علیرضا گلپایگانی در انیمیشن ملی(١٣٨٩) پیشنهادهایی برای نحوة اقتباس روزآمد انیمیشنی از ادبیات فارسی ارائه نموده است و سوسن خطائی در مقالۀ نقش فرهنگ و هنر ایران بر اقتباس ادبی در فیلمهای پویانمایی(١٣٩٠) به تحلیل انواع اقتباسهای پویانمایی انجام شده و ممکن از ادبیات عامه و کلاسیک پرداخته است .
ب ) علیرضا پورشبانان به همراه سعید بزرگ بیگدلی در مقالۀ بررسی ظرفیتهای نمایشی نفثۀالمصدور(١٣٩٠) و به تبع آن در بخشی از کتاب سینمای اقتباسی و ادبیات کلاسیک فارسی(١٣٩٥) ویژگیهای دراماتیک نفثه المصدور را تشریح کرده است .
٥-٢- متون عرفانی و تعلیمی هر چند در ظاهر ممکن است مفاهیم عرفانی پیچیده تر از ذهن کودک و نامناسب برای اقتباسهای انیمیشنی به نظر آیند اما این آثار در لایه های بصری، اخلاقی، روایی و حتی جهان نگری با دنیای کودکانه ارتباط دارند.
نفثۀالمصدور علاوه بر تعلیق و روایت دراماتیک تاریخ ملی به واسطۀ نوع داستان گویی و تصویرسازی حوادث جلوه های انیمیشنی جذابی نیز یافته است که آنها را در این پژوهش مورد بررسی قرار میدهیم .