Abstract:
روایتفتح شامل فیلمهای مستندی است که هشت سال پایداری نیروهای مردمی را ثبت کردهاند. اهمیت این مجموعه، گذشته از ثبت وقایع تاریخی و جنگی، در مفاهیمی نهفته که در زمان خود با اقبال فراوان همراه بوده و حتی در زمان حال نیز بارها از رسانه ملی پخش شده است. این در حالی است که فرایند خوانش مخاطب و نسل جوان از اینگونه محصولات رسانهای میتواند متفاوت باشد و گاه با کم توجهی یا تحریف نیز مواجهه شود. مسئله اصلی پژوهش، معناکاوی و امکانسنجی تحلیل روایی متن فیلمیک مستند جنگی است. روش پژوهش، کیفی، با رویکرد تحلیلی بوده است. با توجه به اینکه این پژوهش کاربردی و هدف آن کشف معناهای نهفته در یک فیلم مستند جنگی بوده است، نمونه موردی فیلم «رضا» از مجموعه روایتفتح که بهصورت هدفمند انتخاب شده و پس از شناسایی شیوه ساخت این فیلم بر اساس نظر نیکولز، بر مبنای رمزگان پنج سطحی بارت، به تبیین و معناکاوی از لایههای زیرین متن فیلمیک پرداخته است. نتایج نشان میدهد، درک ناشی از مستند «رضا» به دلیل چینش دلالتکنندههایی ضمنی است که از طریق نظام کلامی و راوی درونمتنی، مخاطب را به خارج از متن ارجاع میدهد و از طریق شیوه انتخاب شده صورت میپذیرد.
Machine summary:
با توجه به اینکه این پژوهش کاربردی و هدف آن کشف معناهای نهفته در یک فیلم مستند جنگی بوده است ، نمونه موردی فیلم «رضا» از مجموعه روایـت فـتح کـه بـه صـورت هدفمند انتخاب شده و پس از شناسایی شیوه ساخت این فیلم بر اساس نظـر نیکـولز، بـر مبنـای رمزگان پنج سطحی بارت ، به تبیین و معناکاوی از لایه های زیرین متن فیلمیک پرداخته است .
مقاله حاضر با هدف کاربردی و ایجاد بستری مناسب بـرای تحلیـل آثـار ایـن گونـه مستند؛ سعی دارد از جامعه مورد پژوهش ؛ مجموعه «روایت فتح »، حجم نمونـه ای؛ فـیلم مستند «رضا» را بر اساس شیوه های بیل نیکولز١ و الگوی تحلیل روایی بـارت ٢ واکـاوی و بررسی کند.
ازجملـه پـژوهش هـای مشـاهده شده ، «بررسی زیباشناسی شکل در فیلم های مستند جنگی ایران بـا تأکیـد بـر مجموعـه مستند روایت فتح » است که از سوی ذات اصـغر (١٣٨٦) صـورت پذیرفتـه اسـت .
برای این منظور، ابتدا فیلم مستند «رضا» بـه واحـدهای خوانشـی کوچک تر، تقطیع و سپس معناها و رویه دلالت مندانه آن بر اساس شیوه های نیکولز مشخص شده است ؛ در نهایت نیز هر طبقه رمزگانی مـورد تحلیـل قـرار مـیگیـرد.
پس در نهایت وقتـی بـه خود رضا میرسیم که کنش هایش گزارش شده و مخاطب هیچ واکنشـی دال بـر تعیـین نتیجه عقلایی رویدادهایی که بر اثر کنش هایش پدید آمده ، مشاهده نمیکند؛ تنهـا راوی [صدای خارج از جهان فیلم ] است که به مدد اسطوره هـای دینـی، ضـمن مشـابه سـازی شکل و کنش کنشگران مذهبی با شـکل و کـنش کنشـگران منطقـه جنگـی بـه صـورت ضمنی، این «توانایی عقلایی...