Abstract:
سخن گفتن در مباحث شهودی برای فردی که شهود را تجربه نکرده کاری بس دشوار و ناشدنی نمود می کند اما ما خود را با الفاظ مانوس ساختیم. در این مقاله در خصوص " ولایت " کلامی ـ عرفانی پس از بیان مساله و ضرورت تحقیق مفهوم و تعریف ولایت مورد دقت قرار گرفته و برای رسیدن به تعریف جامع آن به نکات کلیدی اشاره شده و در این راستا به انواع ولایت اعم از حقوقی، اجتماعی و کلامی نگاهی انداخته ایم. سپس شخصیت ابن عربی، مشرب علمی و برخی آثار او شناسانده شده، پس از آن اصل موضوع یعنی " دیدگاه ابن عربی در خصوص ولایت " مورد بررسی قرار گرفته و در این خصوص انواع ولایت اعم از ولایت الهی، بشری و فرشتگان به صورت عام و خاص مورد سنجش قرار گرفته؛ در ادامه برای نیل به ولایت خاصه بشری راهکار های مناسب ارائه شده و در نهایت به ختم ولایت از منظر ابن عربی پرداخته ایم.
Machine summary:
ولابت عمومی بشر عبارت است از سرپرستی برخی از انسان ها توسط برخی دیگر (بدون رابطه با خدا) بواسطه ی توان و قدرتی که در اختیار برخی قرار گرفته بنابراین پادشاه مسلط بر شهروندان و تصمیم گیرنده در امور زندگی مردم و جامعه است (اما این سلطه معمولا همراه با مشکلات اخلاقی و اجتماعی است در نتیجه می توان گفت محصول این تدبیرات ضرر و زیان معنوی به بار می آورد) چون متضمن گمراهی خواهد بود کما اینکه قرآن می فرماید: والذین کفروا اولیاءهم الطاغوت یخرجونهم من النور الی الظلمات یعنی کسانی که کفر ورزیدند سرپرست آنها طاغوت است که آنها را از نور خارج می کند و به سوی تاریکی می برد (بقره / 257).
اما قسم خاص از ولایت بشری عبارت است از ولایت شهودی که با نصرت الهی محقق می شود (ان تنصروالله ینصرکم اگر خدا را یاری کنید او شما را یاری می کند (محمد / 7)) بنابراین ولایت خاصه بشری یک ولایت پاداشی محسوب می شود یعنی پاداش یاری کردن دین خدا بر اساس این ولایت شخص ولی مظهر کلیه ی اسماء جمالیه الهی یا برخی از آن اسماء قرار می گیرد و امور مربوط به آنها را در جهان آفرینش مورد تدبیر خود قرار می دهد و به این ترتیب به جایگاه حقایق الهی نائل می شود و حکم آنان همان حکم اسماء الهی است و چون برخی از اسماء توفق بر بعضی دیگر دارد تا آنجا که مظهر اسم الله واقع شود که ولایت اعظم بشری بدست اوست و چون الله واحد است مظهر تام او نیز در هر زمان واحد خواهد بود و با عناوین مختلفی به آن اشاره شده مانند حقیقت محمدی، خلیفه، باب الله، امام، قطب و یا خاتم اولیاء.