Abstract:
سلفیه جهادی بهعنوان گروهی که تنها راه گسترش و نشر اسلام را جهاد مسلحانه میدانند، با تکیه بر آیه 123 سوره توبه و بدون توجه بهدیگر آیات، تفسیر جدیدی از دشمن نزدیک ارائه کردهاند. آنان حاکمان ممالک اسلامی را بهعنوان دشمن نزدیک و مصداق آیه شریفه دانسته و قتال با آنان را واجب عینی میدانند. این تفسیر تا قبل از محمد عبدالسلام فرج، از هیچ مفسری دیده نشده بود و او اولین کسی است که چنین تفسیری را ارائه کرده است. تکفیریها معتقدند که حاکمان ممالک اسلامی، بهخاطر آنکه دست نشانده کفار هستند و افعال کفرآمیز و ارتدادی انجام میدهند، بهعنوان عدو قریب مستحق قتال میباشند. این مساله از دو جهت قابل نقد است. اول:کافر نبودن حاکمان ممالک اسلامی؛ دوم:مخالف بودن این دیدگاه سلفیان جهادی با کتاب، سنت و سیره مسلمانان.علاوه بر این، برخی آیات و روایات مسلمانان را به مدارا میخوانند و از جهاد مسلحانه علیه حاکمان باز میدارد که این موضوع معارض با این برداشت سلفیان تکفیری میباشد؛ از اینرو ضرورت ایجاب میکند که ضمن تعریف سلفیه جهادی، با تمسک به آیات و روایات به بیان دیدگاه صحیح در برخورد با حاکمان ممالک اسلامی بپردازیم.
Machine summary:
دیدگاه سلفیه تکفیری در مورد دشمن نزدیک خواندن حاکمان ممالک و مسلمانان، مخالف خود این است که خطر آنان از دیگر دشمنانشان بیشتر است؛ در حالیکه خداوند، خطرناکترین و اصلیترین دشمن مسلمانان را معرفی کرده و میفرماید:(لتجدن شوکانی، محمد بن علی، رفع الاساطین فی حکم الاتصال بالسلاطین، ص22.
3 ابنتیمیه حرانی با تمسک به این روایت تصریح میکند 4 که جهاد علیه اهل کتاب مقدم بر دیگر کفار است؛ 5 بنابراین، ملاک در اولویت جهاد، خطر زیاد است که در عصر حاضر خطر استکبار از حاکمان بیشتر میباشد؛ همچنین در منابع اهل سنت، روایات متعددی از پیامبر6 در نهی خروج بر حاکم وارد شده است؛ تا جاییکه برخی قائل به تواتر این روایات هستند.
3 نتیجه با بررسی صورت گرفته در اندیشه گروههای تکفیری معلوم شد که آنان ضمن تعریف جهاد به قتال، با تمسک به آیه شریفه 123 توبه، یکی از مصادیق عدو قریب را حاکمان ممالک اسلامی میدانند و قتال با آنان را واجب عینی قلمداد کردهاند؛ در حالیکه معلوم شد ظاهر آیه شریفه هیچ اشارهای بر این مصداق ندارد و مفسرین فریقین نیز در ذیل آیه میفرمایند: این آیه بیانگر یک تاکتیک جنگی میباشد و در صورت تعمیم آن بهتمام زمانها شامل آن دسته از کفاری است که با مسلمانان وارد جنگ شده و بهعنوان دشمن مسلمانان شناخته شدهاند که این امر در مورد تمام حاکمان ممالک اسلامی ثابت نیست.