Abstract:
انعکاس علم روانشناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوریهای نوین روانشناسی یکی مباحث میانرشتهای است. در این مقاله به برخی از آسیبهای روانی موجود در گلستان و بوستان سعدی با نظر به علم روانشناسی امروز پرداخته شدهاست. هدف از پرداختن به موضوع مقاله این است که با مراجعه به متون ادبی، برخی از مشکلات روانی و اخلاقی رایج در جامعه بررسی گردد. به نظر میرسد که سعدی سعی دارد تا در قالب حکایات برای بهبود روابط و رفتارهای انسانی، راهکارهایی را ارائه کند. این پژوهش نشان میدهد که سعدی از مهارتهای روانشناسی آگاهی داشته و آنها را با تصویرپردازی عاطفی به مخاطب خود ارائه کردهاست، و برخی از این نظریات با نظریهها و مهارتهای ارائه شده از جانب روانشناسان عصر حاضر مطابقت دارد.
Machine summary:
در این مقاله سعی بر این بوده است که آنچه در قرون گذشته به عنوان معضلاتی در روابط اجتماعی، در قالب متون ادبی -گلستان و بوستان - ، بیان شده است ، با تحلیلی در قالب آسیب شناسی روانی ارائه گردد، تا دریافته شود که این سخنان تا چه اندازه در مورد انسان امروزی و رفتارهایش قابل تطبیق است .
کنترل آسیبهای روانی تا چه میزان در آثارش مورد تأکید قرارگرفته است ؟ ٦- بحث اصلی: معناشناسی واژة اخلاق اجتماعی و ارتباط آن با روانشناسی: «اخلاق جمع خلق است و خلق به معنای صفات و کلمات نفسانی که به واسطۀ آن ملکه ، به آسانی از انسان سر میزند، حال چه آن ملکه از رذایل باشد و چه از فضایل ، ولی اگر اخلاق به صورت مطلق ذکر شود، خلق نیکو و فضیلت از آن فهمیده میشود» (تفسیر المیزان ، علامه طباطبایی، ج ٣ : ٦١٩-٦١٨).
در تعریف و فایدة این دانش گفته اند: «روانشناسی شناختن رفتار خود و دیگران ، بررسی علل و اسباب رفتار، توجه به شرایط معینی که باعث بروز رفتار خاصی میشوند و فهم تأثیر عوامل ارثی و عوامل مربوط به محیط جغرافیایی و اجتماعی و فرهنگی در رفتار افراد است » (شریعتمداری، تربیت از نظر سعدی: ٦).
طرح آسیبهای روانی در گلستان و بوستان سعدی : در آثار سعدی، رفتارهایی مورد نکوهش قرار گرفته اند، که میتوان آنها را آسیب روانی و یا نشانه های آن به شمار آورد؛ ولی باید در نظر داشت که آنچه در این کتاب ذکر گردیده ، بیماری یا اختلال به معنای امروزی آن نیست ، بلکه رفتارهایی است که از دیدگاه اخلاق اجتماعی و فرهنگی ناپسند است ، هر چند که ممکن است در جامعه رواج بسیار داشته باشد.