Abstract:
گفتوگو و تبادل نظر، در استراتژی تقریب مذاهب و ادیان مختلف، جایگاهی قابل توجه و تاثیرگذار دارد. بهرهگیری از ابزار گفتوگو در این عصر، بهویژه در ایام حج و زیارت که میلیونها نفر از ملیتهای مختلف در یکجا جمع شدهاند، میتواند فضایی مناسب را برای آگاهیبخشی و رساندن پیامها به یکدیگر فراهم سازد و مجالی برای شناسایی و فهم افکار و عقاید طرف مقابل و پیگیری راهکارهای تعامل فکری و تبادل آرا و اندیشهها قلمداد گردد. بدون شک، گفت وگوی علمی و احتجاج و مناظرههایی که بر اساس منطق و اخلاق استوار گردد، میتواند بهترین راهکار برای دستیابی به واقعیت و کشف حقیقت باشد. در این میان، آموزههای دینی به فراوانی، اصول و آداب گفتوگو و چند و چون آن را با هدف برقراری ارتباط گفتاری موثر به شیوههای گوناگون بیان کرده است که در این نوشتار به مهمترین آنها اشاره میشود و مشخصاتی بیان میگردد: مهمترین مبانی و اصولی که اسلام برای تعامل و گفت وگو ترسیم کرده، عبارت است از: اصل عدالت، اصل کرامت انسانی، اصل آزادی فکر و عقیده، اصل نفی تعصب و نژادپرستی و... .
Dialogue plays a significant role in the strategy of approximation of different religions and sects. Dialogue in this age, especially during the Hajj and pilgrimage, when millions of people of different nationalities come together, can provide a suitable space for informing and conveying messages to one another and an opportunity to identify and understand the ideas and beliefs of the other parties and to follow the strategies of intellectual interaction and exchange of views and opinions. Undoubtedly, scientific discourses, reasonings, and debates based on logic and ethics can be the best ways to discover the truth. In the meantime, religious teachings have often expressed the principles and practices of dialogue and how to communicate effectively in a variety of ways, the most notable of which are: The most important principles that Islam outlines for interaction and dialogue are the principle of justice, the principle of man’s dignity, the principle of freedom of thought and opinion, and the principle of rejection of fanaticism and racism.
Machine summary:
در این میان، آموزههای دینی به فراوانی، اصول و آداب گفتوگو و چند و چون آن را با هدف برقراری ارتباط گفتاری مؤثر به شیوههای گوناگون بیان کرده است که در این نوشتار به مهمترین آنها اشاره میشود و مشخصاتی بیان میگردد:مهمترین مبانی و اصولی که اسلام برای تعامل و گفت وگو ترسیم کرده، عبارت است از: اصل عدالت، اصل کرامت انسانی، اصل آزادی فکر و عقیده، اصل نفی تعصبو نژادپرستی و...
همة جوامع بشری در تعقل و کرامت و گوهر انسانی ـ که حقیقت انسانیت آدمیان را شکل میدهد ـ با هم برابر و مساویاند و این موهبت ذاتی را همه دارند (جوادی آملی، 1388ش، ص139)؛ چنانکه قرآن کریم در موارد متعدد به اصل اخوت و برابری افراد جامعه اشاره کرده و از سرگذشت امتهای پیامبران، چون صالح، شعیب و هود: سخن به میان آورده و آن بزرگواران را برادران اقوام گذشته معرفی کرده است: ـ (إِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا) (اعراف : 73)؛ ـ (وَإِلَى مَدْیَنَ أَخَاهُمْ شُعَیْبًا) (اعراف : 85)؛ ـ (وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا) (اعراف : 65).
آیا به چشم بصیرت نمینگرید؟» اصل «نفی تعصب و نژادپرستی» یکی دیگر از اصول مهم در گفتوگو از دیدگاه اسلام، تساوی و برابری انسانها و نفی حاکمیت یکی بر دیگری است؛ زیرا نژادپرستی، قومگرایی، برتریجویی، تعصبهای مذهبی، خود برتر بینی و تحقیر ملتها و ادیان و مذاهب دیگر، موجب مشکلات فراوانی برای جامعة بشری شده و بدون تردید یکی از عوامل مهم اختلافها و بن بستها در گفتوگو در طول تاریخ بوده است.