Abstract:
به نظر میرسد از زمان انقلاب صنعتی، اقتصاد به عامل شکلدهندة خطمشیها و فنون منابع انسانی تبدیل
شده است. به همین منظور، با نظرداشتن مسئله بقا و رشد سازمانی و شدت رقابت در سطوح ملی و جهانی،
خط مشیهای منابع انسانی اهمیتی روزافزون و راهبردی یافته است.
(چن، ٢٠٠٣، ص٣٠٠) از طرف دیگر، گسترش سرمایه داری و هضم کشورهای در حال توسعه در نظام
سرمایهداری جهانی، مفاهیم و راهکارهای سنتی سازمانی در این کشورها را به چالش کشیده است (کامان،
٢٠١١، ص٤٢٣)
در بین ملل در حال توسعه، کشورهای اسلامی با دغدغة رعایت و حفظ تعالیم و هنجارهای مذهبی با
چالش انطباق با راهکارهای مدیریت غربی روبه رو شدهاند. (علی، ٢٠١٠ص٦٩٣). نمونه این چالشها در
راهکارهای منابع انسانی مشهود است (ر. ک. آی کان، ٢٠١١ص٢٥٢) پژوهش حاضر برای رفع مسائل
منابع انسانی در حوزة احکام و تعالیم اسلامی با محوریت نهج البلاغه بهعنوان یکی از متون متقن و سرشار
از رهنمودهای عملی، صورت گرفته است.
این پژوهش، همچنین محققان و مجریان امر را به بازاندیشی دربارة مدرکات موجود در حوزة منابع انسانی
وامیدارد و بینشهایی را که برای حفظ کرامت انسانی بدون درنظر گرفتن سازمانها و جوامع ضروری
است، ارائه میکند. همچنین راهکارهای منابع انسانی را در برخی از کشورهای با اکثریت مسلمان مطالعه
کرده و آنها را با توجه به تعالیم اسلامی بررسی میکنند. همچنین باید توجه داشت که فنون مدیریت منابع
انسانی رایج در سازمانهای بزرگ و در کشورهای گوناگون به رغم تفاوتهای فرهنگی، سیاسی،
اقتصادی و ...، همچنان برخاسته از تفکر اندیشمندان غربی است که لزوما منطبق با شرایط کشورهای
مسلمان نخواهد بود. بنابراین این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوالات است:
آیا تعالیم اسلامی دیدگاههایی مرتبط با مسائل منابع انسانی ارائه میدهند؟ مولف های مورد توجه اسلام
در حوزة مسائل مربوط به منابع انسانی چیست؟ ارتباط این مولفهها با یکدیگر چگونه است؟ (دری نجف
آبادی -١٣٩٠-٣١٢)
Machine summary:
علاوه براين ، حتي در کشورهايي مثل مالزي که آگاهانه به تقويت رويکرد اسلامي در کسب و کار و دولت و رفتار خود مي پردازند، اغلب کارکنان از کارآمدي مديريت اسلامي منابع انساني مطمئن نيستند؛ در حاليکه راهکارهاي مديريت غربي منابع انساني به طور گسترده پذيرفته ميشود از سوي ديگر، منابع اصلي دستورالعمل هاي اسلامي، قرآن کريم و سنت است که منحصر به يک محدودة جغرافيايي يا حکومت نيست و شامل تمامي مسلمانان مي شود؛ بنابراين به طور قابل توجهي مشخص است که مطالعۀ پيوند بين اسلام و مديريت منابع انساني فقط مربوط به سازمان هاي موجود در کشورهاي با اکثريت مسلمان نيست بلکه در کشورهاي ديگر هم کاربرد دارد.
نقيزاده (١٣٩٦)، در پژوهشي با عنوان قاعده مديريتي رعايت متناسب مشاغل با توانمنديها در رهنمودهاي امام علي (ع ) نشان داد که : بر اساس مديريت اسلامي مديران بايد به منابع انساني خود کاري را بسپارند که متناسب با توانايي و تا جايي که ممکن است متناسب با شخصيتشان باشد؛ يعني نه آنقدر سخت که فرد از انجام آن عاجز باشد و نه آنقدر گسترده که او را دچار سردرگمي کند.