Abstract:
هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که آیا حکمت صدرایى واجد اندیشه سیاسی است؟ و میتوان از حکمت سیاسی متعالیه سخن گفت یا خیر؟ در راستای پاسخ به این پرسش، دیدگاههای رقیب ذیل دو گروه قائلان به عدم امکان خردورزی سیاسی و قائلان به امکان خردورزی سیاسی دستهبندى گردید. نتایج پژوهش که به روش توصیفی- تحلیل انجام شد، حاکی از آن است که امتناع به یک معنا و امکان نیز در یک ساحت از خردورزی سیاسی در حکمت متعالیه درست و پذیرفتنی است. امتناع خردورزی سیاسی به معنای امتناع وجود مباحث سیاست و فلسفه سیاسی در آثار ملاصدرا، پذیرفته نیست، چون حتی قایلان به انحطاط هم به وجود برخی اشارات مختصر در آثار ملاصدرا اذعان داشته و بنا به نظر ایشان، این مطالب صرفا تکرار مباحث پیشینیان نیست، اگرچه ملاصدرا از آثار گذشتگان تغذیه کرده است. امتناع خردورزی سیاسی در معنای امتناع استخراج مبانی سیاست و فلسفه سیاسی از حکمت متعالیه، پذیرفتنی است، چون از اصول متافیزیکی صرف نمیتوان مبانی و دیدگاه سیاسی خاصی را نتیجه گرفت، بلکه اصول متافیزیکی قابل تطبیق انحصارى بر زمان و مکان و شرایط خاص نیست. امکان در ساحت نخست آن، یعنى وجود مباحث سیاسی در آثار صدرا، پذیرفته است. امکان در ساحت دوم، به معنای ظرفیت حکمت متعالیه برای استخراج یک فلسفه سیاسی منسجم، تنها هنگامى پذیرفتنى است که ثابت شود اصول و مبانى فلسفى خاص فقط با نظام سیاسى ویژهاى منطقاً ارتباط دارد، وگرنه مىتوان دو یا چند فلسفه سیاسى کاملا متضاد را از اصول واحدى استنتاج کرد.
Abstract The question of the possibility of political reasoning in the transcendent wisdom, with two different answers, has provided the context for the emergence of two opposing and unbalanced approaches. The first approach, with emphasis on the possibility of reasoning, is raised in two areas, the possibility of political debate and the possibility of extracting political philosophy. The second approach is raised with two expressions, the historical expression of degeneration and the logical expression of the refusal. The separation of the two meanings of possibility against the two meanings of refusal makes each of the two approaches on the one hand, right and wrong on the other hand. In the present article, while pleading and criticizing the reasons for the parties, we are seeking partial judgment and providing a consistent pattern with both. In the present model, the possibility to mean the existence of political discourse and refusal in the meaning of extraction of political philosophy, the right and acceptable means versus the possibility of extracting political philosophy and refusing to mean the existence of political discussions in the works of Mulla Sadra, are introduced.
Machine summary:
در جبهه مقابل نیز، به همت آقای شریف لکزایی 3 و دوستان در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در ضمن کتابها و مقالاتی به بحث امکان تفکر سیاسی و طرح آن براساس مبانی متافیزیکی صدرایی پرداختند که از جمله مهمترین این تلاشها، کتاب «دوام اندیشه سیاسی در ایران» اثر سیدمحمدناصر تقوی 4 میباشد که در نقد کتاب «زوال اندیشه سیاسی» نگاشته است.
امتناع به یک معنا و امکان نیز در یک ساحت از خردورزی سیاسی در حکمت متعالیه درست و پذیرفتنی است.
5. امکان در ساحت دوم، به معنای ظرفیت حکمت متعالیه برای استخراج یک فلسفه سیاسی منسجم، تنها هنگامى پذيرفتنى است كه ثابت شود اصول و مبانى فلسفى خاص فقط با نظام سياسى ويژهاى منطقاً ارتباط دارد، وگرنه مىتوان دو يا چند فلسفه سياسى كاملا متضاد را از اصول واحدى استنتاج كرد.
5. امکان در ساحت دوم، به معنای ظرفیت حکمت متعالیه برای استخراج یک فلسفه سیاسی منسجم، تنها هنگامى پذيرفتنى است كه ثابت شود اصول و مبانى فلسفى خاص فقط با نظام سياسى ويژهاى منطقاً ارتباط دارد، وگرنه مىتوان دو يا چند فلسفه سياسى كاملا متضاد را از اصول واحدى استنتاج كرد.
com Received: 10 April 2018; Accepted: 6 December 2019 Abstract This project was aimed at explaining the Islamic government foundations in Iranian Islamic progress patterns from Khamenei's viewpoint.