Abstract:
از دیرباز شهر کربلا مرکز گسترش اندیشه و تمدن اسلامی بوده و نقش بسزایی در حفظ فرهنگ و ادبیات عربی و اسلامی داشته است. دانشمندان و ادیبان بزرگی نیز در این شهر ظهور کرده اند. شعر، داستان، نقد ادبی و. . . از مصادیق حرکت فرهنگی و ادبی در یک منطقه است که همه این موارد از گذشته تا امروز در کربلا رواج داشته است. این نوشتار در بازگویی ابعاد گوناگون حرکت فرهنگی و ادبی سال های دور و نزدیک کربلا از کتابخانه های بزرگ این شهر یاد کرده، سپس به آغاز حرکت شعری کربلا در قرن هفتم و روند آن تا دوران معاصر و محافل ادبی این شهر پرداخته و سه محفل ادبی معروف کربلا را معرفی کرده است. در ادامه به شکل گیری ادبیات داستانی در دهه 1930 و سیر تکاملی آن و نیز شکوفایی نقد ادبی در دهه 1910 اشاره کرده است. هنر نمایش نیز از دید نویسنده پنهان نمانده و اوج آن را دهه 1960 و 1970 بیان می کند. ترجمه از زبان های دیگر، مقاله نویسی و نشریات نیز از دیگر جلوه های فرهنگی معاصر است که در سایه پیشتازی صنعت چاپ و نشر کربلا در عراق، از رونق بسزایی برخوردار بوده است.
حظیت مدینة کربلاء منذ القدم بمکانتها فی الوسط الفکری والحضاری لدی المسلمین، وساهمت بشکل کبیر فی حفظ الثقافة والأدب العربی والإسلامی. وخیر دلیل علی ذلک عدد العلماء والأدباء الذین برزوا فی مدینة کربلاء.
فالشعر والقصص والنقد الأدبی و. . . . کلها مصادیق للحراک الأدبی والثقافی فی منطقة ما، وکربلاء کان لها محلها ومکانتها منذ القدم عبر هذه المصادیق جمیعا.
وبالعودة إلی هذه المقالة تم الحدیث فیها عن الأبعاد المختلفة للحراک الأدبی والثقافی فی کربلاء خلال السنوات المنصرمة من خلال تجمیع هذه المقطوعات من المکتبات البارزة فی هذه المدینة. کما أشار الکاتب إلی الحرکة الشعریة التی بدأت من القرن السابع وما زالت مستمرة إلی یومنا هذا مع التعرض إلی المحافل الأدبیة التی ضمتها هذه المدینة وعلی الخصوص ثلاثة بارزة منها. کما تم بیان القصص المدونة عام 1930 وما تم کتابته من نقد أدبی أیضا عام 1910- کما تعرض الکاتب إلی الفن المسرحی الذی لاقی رواجه واشتهر بین أعوام 1960 و 1970. وتطرق أخیرا إلی ما تم ترجمته من مقالات ومنشورات من لغات أخری تحاکی وجهة نظر الثقافة المعاصرة، وهذا کله فی ظل تقدم حالة الطباعة والنشر فی کربلاء العراق ضمن إطار ناجح ومفید.
The city of Karbala was the origin of Islamic thought and cultural dissemination whereas it has performed the significant role in preservation of Arabic-Islamic culture and literature. While the great scholars and writers have also appeared in this city.
Poetry, story-writing, literary criticism, etc., are the examples of the cultural and literary movement in any region whereas all these cases are present in Karbala from past to the day.
This article, while reviewing the various aspects of the ancient and near past cultural and literary movement of Karbala, recalls the great libraries of this city, then discusses the poetic movement of Karbala in seventh century, its trends till the contemporary times and the literary circles of this city, then it introduces the famous literary gathering of Karbala. In continuation, it describes the formation of the literature of story-writing in the decade of 1930 A.D, its evolution and points towards the blossom of the literary criticism in the decade of 1910 A.D. too. The art of exhibition also cant remained hidden by the writer whereas he describes its peak time from 1960 A.D to 1970 A.D. Translation from other languages, article writing and publications are other cultural manifestations of the contemporary times which has its own boom in the shadow of the leading printing and publishing industry of Karbala in Iraq.