Abstract:
سابقه نخستین اقدام دولت ایران برای حضور در آمریکای لاتین و ایجاد روابط رسمی با کشورهای این قاره به ابتدای قرن بیستم میلادی بازمیگردد. این اقدام با برقراری روابط سیاسی با مکزیک، بهعنوان اولین کشورآغاز شد. در ادامه ایران تصمیم به گسترش روابط خود با سایر کشورهای این ناحیه گرفت و آرژانتین را بهعنوان مقصد دوم خود برگزید. برقراری رابطه سیاسی با این کشور از آمریکای جنوبی بهابتکار ایران صورت گرفت و به انعقاد عهدنامه دوستی و تجارت انجامید. در این مقاله کوشیدهایم بهطور اجمالی و بر پایه اسناد وزارت خارجه دو کشور، روند شکلگیری روابط سیاسی ایران و آرژانتین را در دوره قاجار و پهلوی بررسی کنیم.
Machine summary:
ايران و آرژانتين بررسي روابط ديپلماتيک در دوره قاجار و پهلوي حسين صفري ١ / چکيده سابقه نخستين اقدام دولت ايران براي حضور در آمريکاي لاتين و ايجاد روابط رسـمي با کشورهاي اين قاره به ابتداي قرن بيستم ميلادي بازمي گردد.
با پيشرفت بشر و اختراع وسايل نقليه جديـد، کـم کـم از ميـزان اهميـت عامـل جغرافيـا و ُبعـد مسافت کاسته شد که اين امر در تمايل ايران براي برقراري روابط سياسي خود با ديگر کشـورها کـه در فاصله بسيار دورتري نسبت به کشورمان قرار داشتند، اثرگذار بـود؛ بـه نحـوي کـه ايـران را بـر آن داشت تا با کشورهاي قاره آمريکا، به ويژه آمريکاي لاتين ، روابط خود را پايه ريزي کنـد.
در ادامه خط مشي هاي تهران که مبتنـي بـر افـزايش حضـور در عرصـه هـاي بـين المللـي بـود، اسحاق خان مفخم الدوله با انتون مکاتبه کرد و او هم علاقه دولت ايران مبني بر امضاي يـک قـرارداد دوستي و تجارت با آرژانتين را به سمع وزير خارجه وقت آرژانتين ، آمانيکو آلکورتا٢رسـانيد.
در ماده يکم اين عهدنامه بر لزوم وجود «صلح هميشگي و دوستي تغييرناپذير» ميان جمهـوري آرژانتين و شاهنشاهي ايران ، شامل وارثـان و جانشـينان و شـهروندان و اتبـاع تأکيـد شـد کـه ايـن نشان دهنده خواست دو کشور براي روابط دوستانه رسمي بود.
در همين خصوص ،وزيرمختار ايران در واشنگتن ، ميـرزا داود خـان مفتـاح مکاتبـه اي بـا سـفير آرژانتين انجام داد که در آن آمده است :«تغييرات وسـيع در ايـران بـه مـوازات تحـولي کـه در افکـار عمومي پديد آمده ، بر اساس شرايط و مقتضيات موجود دولت ايران در نظر دارد که در عهدنامه هـاي موجود با دول کامله الوداد تجديدنظرنمايـد » (وزارت امـور خارجـه ، ١٣٦٩: ١٨-٩).