Abstract:
عدالت ترمیمی درپیِ حل و فصل اختلافات از طریق سازش و مذاکره است که در نتیجة آن باید خسارتهای بزهدیده جبران، و آسیبهای او ترمیم شود؛ ضمن آنکه، بزهدیده و بزهکار باید به زندگی سالم و عادی خود در جامعه بازگردانده شوند. برای اِعمال برنامههای ترمیمی ضروری است عناصر آن از جمله محرمانگی به درستی رعایت شود؛ این در حالی است که محرمانگی به وسیلة رسانههای جمعی از طریق بازنمایی رسانهای برنامههای ترمیمی به شدت نقض میشود و دارای اثری منفی بر حصول توافقهای ترمیمی است. در این ارتباط، نقض محرمانگیِ پروندههای قتل عمدی و اثر منفی آن بر حصول توافق ترمیمی از رهگذر رسانهای شدن وقایع، مشهود است. با شناخت و استفاده از ظرفیتهای قانونیِ برنامههای ترمیمی و همچنین ظرفیتهای رسانههای جمعی، از آنها میتوان در جهت حصول توافق بهره گرفت. این مقاله ضمن تبیین ظرفیتهای رسانه و برنامههای ترمیمی، درپیِ تبیین تأثیر بازنمایی رسانهایِِ برنامههای ترمیمی بر حصول توافقهای ترمیمی است. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی است و مقاله با بهرهگیری از منابع کتابخانهای شکل یافته است.
Restorative justice seeks to resolve disputes through compromise and negotiation, and in the shadow of it, the victim's losses and harms must be compensated; moreover, the victim and the offender must be returned to their normal lives in society. In order to implement the restorative programs, it’s necessary to observe its elements properly, including confidentiality. However, confidentiality through the mass media is severely violated through the media representation of restorative programs and has a negative impact on the achievement of restorative agreements. In this relation, the violation of confidentiality of the murder cases and its negative effect on the achievement of a restorative agreement through the media coverage of the events is evident. By recognizing and using the legal capacities of restorative programs, and also the capacities of the mass media, they can be used to reach an agreement. This paper explains the capacities of the media and restorative programs and seeks to clarify the impact of the media representation of restorative programs on the achievement of restorative agreements. The research method in this research is descriptive-analytical by using library resources.
Machine summary:
تأثير بازنمايي رسانه ايِ برنامه هاي ترميمي بر حصول توافق بين طرف هاي دعواي کيفري؛ 1 با تأکيد بر قتل عمدي 2 سّيد دُرَيد موسوي مجاب ،١ ليلا رهنما ١ استاديار، گروه حقوق کيفري و جرم شناسي، دانشگاه تربيت مدرّس ، تهران ، ايران (نويسندة مسؤول ).
گاهي بزهکاران بسان «شياطين انسان نما» تنزل مييابند و گاه هم سطحِ يک قديس قرار ميگيرند(مگواير، گان و رينر، ١٣٨٩، ج ١، ص ٢٦٨)؛ اين نوع نگاه به بزهکار و بزه ديده را رسانه ها با بازنمايي خود از اخبار مجرمانه تعيين ميکنند و به آن سمت و سوي دلخواه خود را ميدهند و در هر حال برِ اعمال برنامه هاي ترميمي تأثيرگذار هستند.
قانونگذار با پيش بيني و پذيرش نهادهاي مترقي هم در قانون آيين دادرسي کيفري و قانون مجازات اسلامي، ظرفيت هاي مناسبي براي اجراي برنامه هاي عدالت ترميمي را فراهم کرده است (فرهمند، ١٣٩٦، ص ١١).
چنين طرز تفکر سّنتي در جامعه ، ظرفيت مناسبي را براي رسانه هاي جمعي به لحاظ فرهنگي و اجتماعي ايجاد کرده است تا با توجه به نفوذي که در افکار عمومي دارند و تکيه بر فرهنگ کهن جامعه و آموزه هاي اسلامي نسبت به ِ اعمال برنامه هاي ترميمي از طريق تقويت و تحکيم فرهنگ صلح و سازش در جامعه به جاي اجراي مجازات ، تأثيرگذار باشند.
از جمله ميتوان با کمک ظرفيت هاي ياد شده ، بهِ اعمال بيشتر برنامه هاي ترميمي با رعايت اصول و عناصر آن به کمک ظرفيت هاي رسانه در جرايم قتل عمد کمک کرد تا در ضمن اجراي صحيح عدالت ، کمتر شاهد مجازات قصاص ـ که نمود بارز خشونت است ـ باشيم .