Abstract:
درحال حاضر صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید درآمد، اشتغال وایجاد زیر ساخت ها برای نیل به توسعه پایدار محسوب می شود. توجه به ویژگیهای اقلیمی یک منطقه وتاثیریکه این ویژگی هادرشکلگیری توریسم میگذارند، اهمیت فراوانی دارد. شناخت محدودیتها ومخاطرات تهدید کننده اقلیمی ونیزآگاهی ازجاذبه ها وپتانسیل های نهفته درویژگیهای اقلیمی برای هرگونه برنامهریزی در سطوح مختلف ملی، استانی وشهری ازجمله گردشگری ازاهمیت بالایی برخوردار است. چرا که شناخت دقیق ویژگیهای اقلیمیمیتواندزمینه نیرومندی برای برنامهریزیگردشگریفراهم می سازد. دراین پژوهش به منظورارزیابیشرایطاقلیمگردشگریوجاذبههای اقلیمی استانزنجاناز نقطه نظرگردشگری، ازشاخص اقلیم گردشگری TCI ودادههای اقلیمی4 ایستگاه سینوپتیک استان استفاده شده است. بدین منظور ابتدا آمار هفت پارامتر اقلیمی موردنیاز به صورت ماهانهاز ایستگاههای سینوپتیک استان دربازه زمانی 14ساله (1997-2010)استخراج شد. پس از استخراج آمار، پایگاه اطلاعاتی مربوطه تشکیل وبرپردازش آن ها با استفاده از شاخص TCI اقدام گردید. سپس با بهرهگیری از نرم افزار GIS درمیان یابی، تعمیم داده های نقطه ای به پهنه ای وترکیب نقشه ها زمان مساعد جهت حضورگردشگراندراستانزنجانمشخصشد. نتایجپژوهشنشاندادکهماههای می، ژوئن، ژوئیه، آگوست، سپتامبرواکتبر با رتبه عالی وایدهآل بهترین شرایط رابرای حضور گردشگران دراستان دارا می باشد.درماههای نوامبر،دسامبر ،ژانویه فوریه ،مارس وآوریل به دلیل نفوذ وگسترش سیستم پرفشارغربیوکاهشدما، استان زنجان وضعیت مناسبی برای حضور گردشگران ندارد.
Machine summary:
حسنوندوهمکاران (١٣٩٠) در پژوهشی به بررسی شرایط آسایش استان لرستان با استفاده ازشاخص TCI پرداختند وبه این نتیجه رسیدندکه شاخص گردشگری استان لرستان درتمام طول سال دارای تنوع بسیاری است ، به گونه ای که بهترین ماه ها از نظر دارابودن شرایط آسایش برای گردشگران ماه های آوریل ، می و اکتبر می باشد.
عزتیان وهمکاران (١٣٩٠)درمطالعه ایبه ارزیابی اقلیم آسایش گردشگری استان مازندران با استفاده از شاخص TCI پرداختند، نتایج نشان داد به ترتیب ماه های خرداد، تیر، مرداد، شهریورو اردیبهشت جزو بهترین ماه ها برای حضور گردشگران دراین استان است .
عبداله زاده وهمکاران (١٣٩٢) درپژوهشی با عنوان مطالعه شرایط اقلیمی برای توسعه توریسم با استفاده از شاخص TCI(نمونه موردی:استان آذربایجان شرقی) پرداخته وبه این نتیجه رسیدندکه ماه های اردیبهشت ، خرداد، تیر ،مردادو شهریور دارای بهترین شرایط از نظر آسایش اقلیمی گردشگران می باشد وماه های آذر، دی ، بهمن واسفند دارای بد ترین شرایط از این نظر هستند.
دراین پژوهش به منظور ارزیابی شرایط اقلیم گردشگری وجاذبه های اقلیمی استان زنجان از نقطه نظر گردشگری، از شاخص اقلیم گردشگری TCI وداده های اقلیمی٤ ایستگاه سینوپتیک استان استفاده شده است .
/ شکل شماره ٨- نقشه TCI استان زنجان در ماه ژوئن ماه ژوئیه (١١تیر تا ١٠ مرداد ) با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که درماه ژوئیه سطح استان از لحاظ شاخص اقلیم آسایش در وضعیت یکسانی بوده واز شرایط ایده آل برخوردار است .
بنابراین دراین پژوهش به منظور ارزیابی شرایط اقلیم گردشگری وجاذبه های اقلیمی استان زنجان از نقطه نظر گردشگری، از شاخص اقلیم گردشگری TCI وداده های اقلیمی٤ ایستگاه سینوپتیک استان استفاده شده است .