Abstract:
درباره فرهنگ سیاسی ایران رویکردهای متفاوتی ارائه شده است. ادراک نخبگان ایرانی درباره شاخصهای فرهنگ سیاسی ایران با واقعیتهای محیطی و هنجاری پیوند دارد. شاخصهای فرهنگ سیاسی از ملزومات سیاستگذاری و برنامهریزی استراتژیک در سیاستهای فرهنگی کشورها محسوب می شود، از این رو احصاء و تبیین شاخصهای فرهنگی سیاسی در نظام جمهوری اسلامی ایران میتواند ضرورتی برای سیاستگذاریهای کلان و خرد را در کشور فراهم نماید. از این رو هدف این مقاله شناسایی و احصاء شاخصهای فرهنگسیاسی ایران در بعد میانه و در نظام جمهوری اسلامی ایران میباشد.روش تحقیق در این پژوهش روش ترکیبی (کمی- کیفی) و بصورت کیو میباشد. جامعه آماری شامل 54 نفر از اساتید و صاحب نظران سیاسی دانشکدههای علومسیاسی، دانشگاههای دولتی و دانشگاههای آزاد اسلامی استان تهران و البرز میباشند. روش نمونهگیری در این تحقیق به صورت هدفمند بوده و کاملا غیر احتمالی انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخت با گویههایی بر گرفته از مطالعات کتابخانهای و مصاحبههای دلفی صاحب نظران تشکیل شده است. روایی پرسشنامه بصورت صوری و محتوایی مورد تایید و پایایی پرسشنامه نیز از طریق آلفای کرونباخ مورد تاکید صاحب نظران قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل دادهها از طریق آمار توصیفی و استنباطی و تحلیل عاملی کیو انجام پذیرفته است. نتایج نشان داد که با آرای اکثریت صاحب نظران میتوان شاخص نقش مداخله گری و تصدیگری دولت را جزء اولویتهای فرهنگسیاسی جمهوری اسلامی ایران در بعد میانه مطرح نمود. این تحقیق میتواند گام کوچکی را در راستای تبیین الگوی فرهنگ سیاسی در ایران ایفاء نماید.
Different approaches have been presented about Iranian political culture. Iranian elites' perceptions of the characteristics of Iranian political culture are linked to environmental and normative realities. Indicators of political culture are considered as the requirements of policy-making and strategic planning in the cultural policies of countries, so counting and explaining the indicators of cultural and political indicators in the Islamic Republic of Iran can provide the need for macro and micro policies in the country. Therefore, the purpose of this article is to identify and enumerate the characteristics of Iranian political culture in the middle dimension and in the system of the Islamic Republic of Iran.Methodology in this research is the combination of (quantitative - qualitative). The population consisted of54 professors and political pundits of Political science departments of public and Azad universities in Tehran and Alborz. In this research, sampling method was done purposefully and quite improbable. The data collection instruments have been formed of researcher made questionnaire with propositions derived from a literature review and Delphi interviews of experts. Questionnaire validity is confirmed as face and content, and its reliability was emphasized by experts through Cronbach's alpha. Data analysis was conducted through descriptive and inferential statistics and Q factor analysis.The results showed that with the votes of the majority of experts, the role of government intervention and ownership can be considered as one of the priorities of the political culture of the Islamic Republic of Iran in the middle dimensionThis research has played the best small step in explaining the pattern of political culture in Iran.
Machine summary:
تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آمار توصیفی و استنباطی و تحلیـل عـاملی کیـو انجـام پذیرفتـه اسـت نتایج نشان داد که با آرای اکثریت صاحب نظران میتوان شاخص نقش مداخله گـری و تصـدیگری دولـت را جزء اولویت های فرهنگ سیاسی جمهوری اسلامی ایران در بعد میانه مطرح نمود.
از جمله این تحقیقات میتوان به موارد زیر اشاره کرد: خلیلی (١٣٩٦)، در پژوهش خود با عنوان "نقش و جایگاه فرهنگ سیاسـی در فرآینـد سیاسـت گذاری جمهوری اسلامی ایران "، وی با استفاده از رویکرد نظری سازه انگاری از آن جهت که در سـطح واحـد بر تاثیر منابع داخلی بر سیاست خارجی تاکید دارد و میتوانـد بـر تبیـین موضـوع مناسـب ترین روش باشد، معتقد است برای درک و فهم سیاست های کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایـران بایـد به فرهنگ سیاسی ایرانیان رجوع کرد.
کلیج و حقیقی (١٣٩٨)، در پژوهشی با عنوان "نقش فرهنگ سیاسی نخبگان اجرایی با رویکرد توسـعه محوری در جمهوری اسلامی ایران "، با استفاده از روش توصیفی پیمایشی و مصاحبه های نیمـه عمیـق با جامعه آماری ١٠٠ نفر از میان صاحب نظران ، ضمن بررسی ابعاد توسعه در جمهوری اسلامی ایـران ، و براساس نظر و مدل «اینگلهارت »، در سه بعد ١- ارزش ها؛ ٢- دیدگاه ها؛ و٣- معلومـات و همچنـین عناصر وو شناسه های آن ها به این یافته رسیدند که فرهنگ سیاسی نخبگان اجرایـی در توسـعه نیـافتگی دولت های ایران در پس از انقلاب موثر بوده است (کلیج و حقیقی، ١٣٩٨).
لذا در این پـژوهش بـه نگـرش متخصصـین و صاحب نظران در خصوص ابعاد، مولفه ها و شاخص های فرهنگ سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایـران پرداخته شده است .