Abstract:
درام یا نمایشنامه کلمهای یونانی به معنای حالت» کنش و حادثه است که در آغاز فقط یادآور
نمایشنامههای یونانی بود» اما امروز دیگر منحصر به تئاتر نیست» بلکه عناصر و ویژگیهای آن همچون
گفتگوی شخصیّت, حادثه, کشمکش و.... در هنرهای دیگری همچون شعر نیز ظاهر شده و یکی از
بهترین شیوههای بیان در شعر معاصر عربی و فارسی محسوب میشود. در این میان» بدر شاکرالسیاب
و نیما یوشیج پس از عبور از ساختار و مضامین کهن عناصر نمایشی را به عرصه شعر وارد کردند. به
این معنا که آزادی از قید وزن» قافیه» تنوع بحرهای عروضی» استفاده گسترده از اسطوره و نماد و
توانایی وافر آنها در خلق تصاویر جدیدء همچنین گرایش به رثالیسم موجب شد تا فصل جدیدی از
نوآوری در اشعار این دو شاعر پرآوازه عراقی و ایرانی» گشوده شود. پژوهش حاضر با روش توصیفی
- تحلیلی و بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی» به تبیین» تحلیل و مقایسه مهمترین عناصر
نمایشنامهای یعنی کشمکش, حادثه» گفتگو و شخصیّتپردازی» در شعر نیما و سیاب پرداخته است.
نتایج تحقیق نشان میدهد: اشعار دراماتیک این دو شاعرء در زمره نمایشنامههای خواندنی یا اشعار
نمایشی هستند که به هدف لذّت ادبی و کلامی سروده شدهاندء نه اجرا بر روی صحنه. هر دو شاعر تا
حدود زیادی در استفادة آگاهانه از مهمترین عناصر نمایشی در شعر خود موفق بودهاند. لیکن
مهمترین تفاوت دیدگاه دراماتیک نیما نسبت به سیاب» گرایش به دکلاماسیون به عنوان یکی از عناصر
و اهداف سرودن اینگونه اشعار است
Machine summary:
در این میان بدر شاکر السیاب و نیما یوشیج که از پیشوایان شعر نو در ادبیّات معاصر عربی و فارسی هستند، و دیدگاههای آنها را در باب ساختار و محتوای شعر، وجوه اشتراک متعدّدی دارد، میتوان از پیشتازان عرصة شعر نمایشی نیز محسوب کرد.
2- مهمّترين عناصر نمایشی در شعر بدر شاکر السیاب و نیما یوشیج الف- حادثه: «حادثه یا رویداد نمایشی عبارت است از حرکت درونی حوادث، یا آنچه از حرکات درونی که تماشگر فقط با گوش و چشم خود آنها را دنبال میکند و در نهایت نمایش نتیجه آنها را درک میکند.
«بررسی و مطالعه حوادث متعدّد و متفاوتی که در این قصیده بیان شده نشان میدهد که این حوادث همچون ابزار و مصالحی بودهاند که شاعر ساختار و بنیان شعر دراماتیک خود را بر پایة آنها بنا نهاده است.
آنچه از ابیات فوق به خوبی مشخّص است، این است که نیما یوشیج بیشتر از عنصر حادثه به بیان مضمون و موضوع مورد نظر خود از طریق رمز و نماد و توصیف و استفاده از واژههای محاورهای و ...
شاعر با آن که میتواند موضوع و درون مایه مورد نظر خود را، از طریق حوادث و اتفاقات مختلف بیان کند تا همچون سیاب به ساختار شعر نمایشی نزدیکتر شود، به توصیف یک صحنه و بیان جزییات آن میپردازد و این مطابق با نظریّة عناصر نمایشی نیما یوشیج میباشد که معتقد است «شاعر بودن یعنی در موضوع بودن ...