Abstract:
آگاهی وضعیتی بهعنوان یک قابلیت فردی و جمعی نقش بسزایی در ادراک محیط عملیاتی و فهم معنای اطلاعات دریافتی و پیشبینی آینده نزدیک جهت تصمیمگیری فرماندهان و کارکنان شبکه فرماندهی و کنترل درصحنه نبرد دارد؛ بنابراین هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدل آگاهی وضعیتی در شبکه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی میباشد. بدین منظور در ابتدا با استفاده از مبانی نظری و مصاحبه نیمه عمیق، ابعاد مدل در شش بخش شامل عوامل فردی، عوامل سازمانی، عوامل محیطی و فرایندهای آگاهی وضعیتی، تصمیمگیری و عملکرد و نیز 38 مولفه احصاء گردید. اعتبار ابعاد و مولفهها بهصورت کیفی و کمی مورد تایید قرار گرفت و شاخصهای برازش با مقادیر NFI=0. 941، GFI=0. 953, TLI=0. 934,CFI =0. 879, RMR=0. 073, RMSEA=0. 068, Chi square=2. 541 که نشان از حمایت دادههای تجربی از مدل ارائهشده است. خبرگان 8 نفر و جامعه آماری شامل متخصصین حوزه فرماندهی و کنترل دریکی از یگانهای آجا و حجم نمونه نیز به تعداد 190 نفر بهصورت تصادفی و طبقهای انتخاب شدند. این پژوهش با رویکرد آمیخته ازنظر قلمرو در حوزه عوامل انسانی و رفتاری، ازنظر جهتگیری توسعهای، ازنظر رویکرد قیاسی- استقرایی، هدف اصلی اکتشاف، تبیین و پیشبینی، شیوه گردآوری اطلاعات مشاهده و مصاحبه میباشد. نتایج پژوهش نشان داد آگاهی وضعیتی یک فرایند پیچیده بوده و از عوامل مختلفی مانند فردی، سازمانی و محیطی تاثیر پذیرفته و طی فرایندهای ادراک، فهمیدن و پیشبینی، نحوه عملکرد فرد در محیطهای پویا و پیچیده را شامل میگردد.
Situational awareness as an individual and collective ability plays an important role in understanding the operational environment and understanding the meaning of information received and predicting the near future for decision-making commanders and staff of the command and control network on the battlefield; Therefore, the purpose of present study is to provide a situational awareness model in the air defense command and control network. For this purpose, using theoretical foundations and semi-structured interviews, the dimensions of the model in six sections including individual factors, organizational factors, environmental factors and processes of situational awareness, decision making and performance as well as 38 components were determined. The validity of dimensions and components was confirmed qualitatively and quantitatively and the fit indices with values of NFI = 0.941, GFI = 0.953, TLI = 0.934, CFI = 0.879, RMR = 0.073, RMSEA = 0.068, Chi square = 2.541 which indicate data support an experimental model is presented. Eight experts and a statistical population including experts in the field of command and control in one of the AJA units and a sample size of 190 people were selected randomly and stratified. This research is a mixed approach in terms of territory in the field of human and behavioral factors, in terms of development orientation, in terms of deductive-inductive approach, the main purpose of exploration, understanding and prediction is the method of collecting observation and interview information. The results showed that situational awareness is a complex process and is influenced by various factors such as individual, organizational and environmental and during the processes of perception, understanding and prediction, including how a person performs in dynamic and complex environments.
Machine summary:
ارائه مدل آگاهي وضعيتي در شبکه فرماندهي و کنترل پدافند هوايي ايرج بختياري ١، احمد عسکري 2 دريافت مقاله : ١٤٠١/٠١/٢٠ پذيرش مقاله : ١٤٠١/٠٢/٢٠ چکيده آگاهي وضعيتي به عنوان يک قابليت فردي و جمعي نقش بسزايي در ادراک محيط عملياتي و فهـم معنـاي اطلاعات دريافتي و پيش بيني آينده نزديک جهت تصميم گيري فرماندهان و کارکنان شبکه فرمانـدهي و کنتـرل درصحنه نبرد دارد؛ بنابراين هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدل آگـاهي وضـعيتي در شـبکه فرمانـدهي و کنترل پدافند هوايي ميباشد.
نظـر بـه اهميـت پژوهش در جهت افزايش مباني نظري، تبيين ، پيش بيني و استفاده از نتـايج آن در راسـتاي ارتقـاي اثربخشي تصميم گيري فرماندهان و کارکنان درصحنه عمليات و همچنين وجود شـکاف تحقيقـاتي 1 OODA Loop(Observation, Orientation, Decision, Action) 2 Situational Awareness و علاقه محققين در اين بخش باعث گرديد که به صورت نظام منـد پـژوهش حاضـر انجـام گيـرد؛ بنابراين مسئله اصلي "فقدان مدل آگاهي وضعيتي در شبکه يکپارچه فرماندهي و کنترل " و بـا ايـن توصيف هدف از انجام پژوهش حاضر "ارائه مدل آگاهي وضعيتي جهت تصميم گيـري فرمانـدهان و کارکنان در چرخه فرماندهي و کنترل ميباشد.
در مورد آگاهي وضعيتي تجزيه وتحليل هاي متفاوت فردي، جمعـي يـا سامانمند (سيستماتيک ) درگذشته انجام شده است که اولين رويکرد مطالعه مربوط به بررسـي يـک خلبان F١٥ در مورد يک محيط به سرعت در حال تغيير با تمرکز بر شـناخت کـه آگـاهي وضـعيتي به عنوان يک عامل مهم در سه سـطح : ادراک، فهـم و پـيش بينـي، توسـط اندلسـي در ١٩٩٥ انجـام گرفت .