Abstract:
در کشورهای کم وبیش دموکراتیک استوار بر رقابت های حزبی و شبه حزبی، یکی از منظرهای ممکن و معمول بررسی عملکرد
حکومتها منظر تطبیقی است که در چارچوب آن میتوان نسبت میان وعده های انتخاباتی و عملکرد حکومتها سنجید.
هرچند در جمهوری اسلامی ایران رقابت های حزبی رسمی و جاافتاده ای وجود ندارد وجود دو شبه تشکل اصلاح طلب و اصول گرا
حداقل امکانی را برای انجام چنین مطالعاتی فراهم میکند. بنابراین از این منظر میتوان برنامه های انتخاباتی و عملکرد
حکومت های اصلاح طلب یا اصول گرا را همسنجی کرد و نسبت آن دو را موضوع مطالعات روشمند قرار داد. ولی چنین مطالعاتی
در ایران معمولا چندان محلی از اعراب ندارد و به همین دلیل شناخت معتبری از نسبت میان وعدهها و عملکردها وجود ندارد.
این ادعا درمورد حکومت اصلاح طلبان یا به اصطلاح «دولت اصلاحات» هم صادق است. بنابراین مسئله پژوهش پیشنهاد حاضر
شناخت معتبر از نسبت میان وعدهای انتخاباتی اصلاح طلبان و عملکرد آنها با تاکید بر سیاست تنش زدایی در سیاست خارجی
است. با بررسی وعده های دولت اصلاحات در خصوص تنش زدایی بین المللی با توجه به شاخص های سیاسی-امنیتی، اقتصادی،
و فرهنگی، چنین به دست می آید که دولت اصلاحات در برخی مولفهها توفیقاتی هر چند موقت را به دست آورد ولی نهایتا در
نیل به وعده های خویش که مبتنی بر اعتماد به غرب بود، موفق نبودهاند.
Machine summary:
٢-١- مشخصات و ويژگي هاي تنش زدايي : ١- خاتمه دادن در تئوري و عمل به تيرگي روابط و ايجاد تفاهم از طريق بحث و گفتگو ٢- کم اعتبار بودن ملاحظات ايدئولوژيک متعارض و جايگزيني اشتراک منافع نظامي، سياسي و اقتصادي ٣- بروز خويشتنداري بيشتر نسبت به نظام سياسي و اجتماعي طرف مقابل ٤- تلاش براي رفع مشکلات داخلي (عمدتا اقتصادي) و ترميم وجهه ي بين المللي ٥- ايجاد قابليت انعطاف تاکتيکي، آمادگي براي سازش هاي مورد قبول طرفين ، سمت گيري به سوي گفتگو و حسن تفاهم در عين دفاع از اصول خود ٦- پذيرش اين واقعيت که مسئوليت مشکلات موجود بر دوش کشورهاي مختلف قرارداد ٧- زمينه سازي در جهت استفاده از تسهيلات بين المللي و مطرح شدن کشور در دنيا و پيدا کردن جايگاه شايسته در عرضه بين المللي (ازغندي؛ ١٣٧٨؛ ٥٠) ٢-٢- مهمترين اصول تنش زدايي عبارتند از: ١- اعتمادسازي يا اقدامات ساز ٢- ضرورت جلوگيري از درگيري ٣- نياز اجتناب ناپذير طرفين به خويشتنداري ٤- محکوم کردن تلاش هايي که از بحرانها به منظور دستيابي به امتيازات يکجانبه سوءاستفاده کند ٥- صرف نظر کردن از ادعاي برتري جوئي ٦- اعلان آمادگي طرفين به اجراي اصول جديد در روابط بين الملل (تنش زدايي) و همکاري متقابل جهت تحکيم روابط طويل المدت ٧- آمادگي جهت همزيستي مسالمت آميز در تحمل هر نوع شرايط سخت جهت تحقق اين ايده (لماس ؛ ١٣٦٥؛ ١٥) ٨- پذيرش کثرت گرايي سياسي و اقتصادي (ازغندي؛ ١٣٧٨؛ ٥٠) ٣- خط و مشي اصلاح طلبان در خصوص سياست تنش زدايي «پس از انتخابات هفتمين دورة رياست جمهوري در دوم خرداد ١٣٧٦و طرح برنامه هاي رئيس جمهور جديد، گسترش روابط خارجي و رسيدگي به مسائل و امور خارجي در چهارچوب رهيافت واقع گرايي نسبي بايد ادامه مي يافت .