Abstract:
حقوق بشر، یکی از مقولههای بسیار مهم جهان معاصر است و توجه به آن قبل از اینکه یک بحث علمی باشد به عنوان پاسخی به یک مساله بزرگ جهانی، مورد توجه قرار گرفت و این ایده مطرح شد که اگر بشر بخواهد در دنیای پیچیده معاصر با توجه به توانمندی دولتها در جامعه زندگی کند و ارتقا یابد، اولین شرط آن این است که حقوق اولیه وی به عنوان یک انسان و فارغ از عناصر و عوارض توسط جامعه و دولتها مورد شناسایی و حمایت قرار گیرد و در نهایت تلاش گردد که این حقوق اجرایی شود. بحث حقوق بشر اسلامی چه در سطح طراحی و چه در سطح مواجهه اسلامی با اسناد بینالمللی هر دو از موضوعات مهم است و میتواند از موضوعات مهم همکاری کشورهای اسلامی در دو سطح ملی و بینالملی باشد. در سطح ملی در بیشتر مفاهیم حقوق بشری با تعهدات بینالمللی حتی به لحاظ دینی هماهنگی وجود دارد، اما در مواردی تفاوت و تعارضاتی وجود دارد ولی در عین حال با برداشت از حقوق بشر اسلامی آنچه که به نظر میرسد اهمیت دارد طراحی برنامه اقدام برای تحقق حقوق بشر است که در سطح ملی صورت بگیرد و استلزامات این حقوق شناسایی شود و برنامه های اجرایی آن مشخص شود. با این تفاسیر باید توجه داشت در این مقاله قصد داریم در ابتدا به بررسی و شناخت حقوق بشر اسلامی بپردازیم سپس به بررسی اصول و مبانی اخلاقی حقوق بشر اسلامی در عرصه بین الملل و جوامع بین المللی پرداخته شود.
Machine summary:
بررسی و شناخت مبانی اخلاقی حقوق بشر اسلامی در نظام بین المللی (تاریخ دریافت 15/09/1400، تاریخ تصویب 18/02/1401) سید پیام حسینی احمدوندی 1 چکیده حقوق بشر، یکی از مقولههای بسیار مهم جهان معاصر است و توجه به آن قبل از اینکه یک بحث علمی باشد به عنوان پاسخی به یک مسأله بزرگ جهانی، مورد توجه قرار گرفت و این ایده مطرح شد که اگر بشر بخواهد در دنیای پیچیده معاصر با توجه به توانمندی دولتها در جامعه زندگی کند و ارتقا یابد، اولین شرط آن این است که حقوق اولیه وی به عنوان یک انسان و فارغ از عناصر و عوارض توسط جامعه و دولتها مورد شناسایی و حمایت قرار گیرد و در نهایت تلاش گردد که این حقوق اجرایی شود.
1 بر این اساس پیش از پرداختن به نظرگاههای مربوط به ماهیت حق و ارتباط آن با تکالیف، باید توجه نمود که اینگونه رویکرد نسبت به حق یعنی ذی حقی انسان در اسلام و در گفتمان حقوق بشر اسلامی سابقه چندانی ندارد و بیشتر رهاورد بحثهای جدید در فلسفه مدرن میباشد که بر حوزه فهم دین نیز تأثیر گذارده است.
باید توجه داشت که عنصر اساسی هر دو گروه این تئوریها مفهوم کرامت و حیثیت ذاتی انسانی 2 میباشد که بدون توجه به آن در نظر گرفتن هرگونه مبنای اخلاقی و نهایتاً توجیه حقهای بنیادین در حقوق بشر عرفی غیرممکن مینماید.