Abstract:
زمینه و هدف: میرزا نصرالله اردبیلی از شاعران و از عارفان معروف نعمت اللهیّه در قرن سیزدهم است. وی در شاعری متخلّص به نصرت و در عرفان ملقّب به نصرتالله بوده است. هدف از این جستار، معرفی یکی از مواریث فکری گذشتگان و نسخه های خطی دیوان اشعار او و سبک وی و پاسخ به این سوالات بوده است، که آیا در سبک وی، خصوصّیات بارز شعری دیده میشود و موارد آن چه هستند؟
روش مطالعه: نگارش این مقاله و معرفی نسخه ها و خصوصیّات شعری نصرت اردبیلی، به روش تحلیلی-کتابخانه ای و در محور یافته های زبانی و فکری و ادبی دیوان اشعار وی صورت گرفته است.
یافته ها: با توجه به اینکه نصرت اردبیلی از شاعران دورۀ بازگشت ادبی است، مانند بسیاری از شاعران آن دوره، خصوصیات سبک زبانی خراسانی را بکار برده است؛ اما با غور و دقت در دیوانش میتوان گفت که دایرۀ توجه نصرت به این موضوع، بیش از حد اعتدال است و ازآنجاکه کارکرد و تاثیر آن ازلحاظ معناشناسی و ویژگیها و ظرافتهای ادبی چندان قابل توجه نیست، میتوان گفت فراوانی استفادۀ نصرت از ویژگیهای سبک زبانی خراسانی از نقاط ضعف وی محسوب میشود.
نتیجه گیری: دیوان اشعار نصرت اردبیلی، بدلیل قرار گرفتنش در دورۀ بازگشت ادبی، از نظر ویژگیهای زبانی و بخصوص سبک خراسانی قابل توجّه است؛ همانطورکه از نظر ویژگیهای فکری و بخصوص عرفانی و مذهبی نیز بدلیل عارف مسلک بودنش، بسیار حائز اهمیت است و از نظر ادبی نیز، چون شعر را برای مقاصد فکری سروده است، نه هنرمندیهای شاعرانه، در حدّ متوسط قرار دارد.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: Mirza Nasrolah Ardabili is one of the most famous poets and mystics of the Neamato lahieh cult in the 13th AH century. He used Nosrat as his pen name and Nosrato lah as his mystic nickname. The subject of this research is to introduce one of the past intellectuals and some scripts of his Divan and his opems style. Also we wanted to find aneswers for the question whether there are significant figures of speech in his poems, if so, whate are they?
METHODOLOGY: An analytical-library metod has been used for this article to be written and to introduce Divans different scripts and Nosrats poetic features. Also it is based on the intellectual literal linguistic features of Nosrats Divan.
FINDINGS: Considering that Nusrat Ardabili is one of the poets of the literary return period, like many poets of that period, he used the characteristics of Khorasani language style; But with care and accuracy in his divan, it can be said that Nusrat's attention to this issue is too moderate, and since its function and effect are not very significant in terms of semantics and literary features and delicacies, it can be said that Nusrat uses the features of Khorasani language style. It is one of his weaknesses
CONCLUSION: Based on the above findings, Nasrolah Ardabilis Divan is linguis tically important especially for its Korasani style, because it is in the Renaissance lage of literature. It is also important on the intellectual, mystic and religious features because Nosrat is a mystic poet. From the literal view he is moderat because he versifies for intellectual aims not to show his poetically skills.
Machine summary:
نصرت اردبيلي و ويژگيهاي سبک ديوان اشعار او در دورة بازگشت ادبي مهين دايي چين ، محمد ابراهيم مالمير، غلامرضا سالميان گروه زبان و ادبيات فارسي، دانشگاه رازي، کرمانشاه ، ايران .
نتيجه گيري: ديوان اشعار نصرت اردبيلي، بدليل قرار گرفتنش در دورة بازگشت ادبي، از نظر ويژگيهاي زباني و بخصوص سبک خراساني قابل توجّه است ؛ همانطورکه از نظر ويژگيهاي فکري و بخصوص عرفاني و مذهبي نيز بدليل عارف مسلک بودنش ، بسيار حائز اهميت است و از نظر ادبي نيز، چون شعر را براي مقاصد فکري سروده است ، نه هنرمنديهاي شاعرانه ، در حدّ متوسط قرار دارد.
سؤال اين پژوهش اين است که آيا در ديوان نصرت اردبيلي که از آثار قرن سيزدهم است ، ويژگيهاي نسخ خطي قديمي و ويژگيهاي زباني و ادبي و فکري دورة بازگشت ادبي ديده ميشود؟ ضرورت و سابقۀ پژوهش درمورد نصـرت اردبيلي بجز سـطرهايي پراکنده و اندک در ميان برخي از کتابهاي تذکره و تاريخي مانند هدايت (١٣٨٢)، آزمايش (١٣٨١)، ديوان بيگي شيرازي (١٣٦٦)، مدرسي چهاردهي (١٣٦١)، مجتبيزاده (١٣٩٠)، الگار (١٣٥٦) و عضـدالدوله (١٣٥٥)، اطلّلاعاتي در دسـت نيسـت و اثري مسـتقل نگارش نشـده اسـت .
بحث و بررسي: ويژگيهاي نسخ و سبک اشعار ديوان نصرت بررسي نسخ ديوان نصرت اردبيلي معرفي نسخه هاي ديوان نصرت اردبيلي در نگارش اين مقاله از يازده نسخۀ ديوان نصرت اردبيلي استفاده شده است ، که پنج نسخه از آنها در کتابخانه و مرکز اسـناد مجلس شـوراي اسـلامي در تهران نگهداري ميشـود، که عبارتند از: ١- ناسـخ نامعلوم (مج )، مورخۀ ١٢٨٦ ه..