Abstract:
زیبایی در نهاد و سرشت انسان است و از این رو آرایش و زینت همیشه مورد توجه انسان بوده و هست؛ قرآن کریم نیز در دو سورهی احزاب و نور به مسئلهی تبرّج اشارهی مستقیم دارد؛ تبرّج در دایرهی حریم و حق ذاتی هر انسان قرار میگیرد؛ این حق با وسایل و روش های گوناگونی مانند: البسه، عطرها، آرایش موهای سر و صورت و غیره انجام میشود. در حقیقت حق حریم خصوصی، حیطه افعال هر فردی است که چه بسا رغبتی به برملا شدن آن نداشته باشد. لکن باید دانست که هرچند تبرّج حق انسان است اما تمام حقوق و آزادیهای اشخاص مطلق و رها نیست و در واقع قانون یا عرف که حریم خصوصی را تایید میکند همان نیز آن را محدود و مشروط می داند. برخی اصرار بر فردی بودن پوشش دارند و آن را موضوعی خارج از دایره حکومت و مردم جامعه میدانند؛ ولی این ادعا به دلایلی مردود است؛ زیرا از طرفی جدا کردن قلمرو خصوصی از عمومی در مصادیقی مقدور نیست و از طرفی دیگر اثر بخش بودن پوشش بر سلامت روانی جامعه و برخورد انتقادی با حجاب در مقررات ممالک غربی و حتّی اسلامی غربزده، این موضوع را مسئلهای اجتماعی و عمومی مینمایاند. تحلیل نظر امام خمینی، مفسرین و حتّی برخی حقوقدانان بیانگر آن است که قلمرو تبرّج زنان وسیعتر از اظهار زینت و آرایش در پوشش است و به طور کلی هر نوع جلوهگری زنان که زمینهساز ارتکاب گناه بشود تبرّج به شمار می آید.
Machine summary:
حریم خصوصی از منظر امام خمینی و حقوق اساسی ایران با نگاه تطبیقی بر تبرّج زنان منصور شَنّان نَصّاری 1 چکیده زیبایی در نهاد و سرشت انسان است و از این رو آرایش و زینت همیشه مورد توجه انسان بوده و هست؛ قرآن کریم نیز در دو سورهی احزاب و نور به مسئلهی تبرّج اشارهی مستقیم دارد؛ تبرّج در دایرهی حریم و حق ذاتی هر انسان قرار میگیرد؛ این حق با وسایل و روش های گوناگونی مانند: البسه، عطرها، آرایش موهای سر و صورت و غیره انجام میشود.
گرچه حریم خصوصی و یا تبرج، حق قطعی است؛ لکن همانطور که قبلاً بیان شد حقوق در هیچ کشوری کاملاً رها و بیقید نیستند؛ بنابراین در قوانین جمهوری اسلامی نیز در ماده ۴ قانون، نحوه رسیدگی به تخلفات و مجازات فروشندگان لباسهایی که استفاده از آنها در ملاء عام خلاف شرع است، مصوب ۱۳۶۵ آمده است: «کسانی که در انظار عمومی وضع پوشیدن لباس و آرایش آنان موجب ترویج فساد و یا هتک عفّت عمومی باشد، توقیف و محاکمه شده و حسب مورد به یکی از کیفرهای مذکور در ماده ۲ (تذکر و ارشاد یا توبیخ و سرزنش و ...
(موسوی خمینی، همان، ج19، ص185) در پایان میتوان نتیجه گرفت که طبق بیانات و فتاوای امام به طور کلی هر نوع جلوهگری برای نامحرم مصداق تبرج بوده و جایز نیست؛ گرچه زن ضمن وفاداری تام به اصول دینی و در چهارچوب احکام شرعی میتواند در تمام امور فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی مشارکت فعّال داشته باشد؛ زیرا این حضور او به طور قطع با حفظ حجابش منافاتی ندارد.