Abstract:
نقش آغازین مدرسه در بهبود روابط میان- فردی و اجتماعی به منظور حل مشکلات اجتماعی اهمیت حیاتی برای هر جامعه دارد. یکی از بهترین راهکارهای حل مسائل اجتماعی، شناسایی مشکلات ارتباطی و آموزش مهارتهای ارتباطی از سنین پایینتر بهویژه دوره آموزش ابتدایی است. بر این مبنا سوال پژوهش حاضر این است که دانش آموزان دوره دوم ابتدایی چه مشکلات ارتباط میان- فردی و اجتماعی دارند؟ در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد تلخیصی استفاده شده است. پس از تحلیل متن مصاحبه با 20 نفر از معلمان سه منطقه از شهر تهران (مناطق 15، 16 و 19)، هشت دسته مشکلات ارتباط میان- فردی و اجتماعی دانش آموزان شناسایی شد که عبارتاند از: 1. مشکلات مربوط به کنترل احساسات و ایجاد تنش، 2. مشکلات مربوط به گفتوگو و انتقال پیام، 3. مشکلات مربوط به تشریک مساعی و کار گروهی، 4. مشکلات مربوط به حل مساله و تفکر کردن، 5. مشکلات پایه و شخصیتی، 6. مشکلات خودمراقبتی، 7. مشکلات ارتباط با خود و 8. ضعف در دوستیابی. بنابر نظر معلمان حل مشکلات ارتباطی صرفا با آموزش به دانش آموزان امکانپذیر نمیباشد، بلکه نیازمند توجه به برخی متغیرها و بازنگری عواملی مانند هماهنگی کلیه نهادها (خانواده، محله، مدرسه، رسانهها و...)، میزان مهارت معلمان، شمار دانش آموزان، مدت زمان آموزشی، پایه تحصیلی دانش آموزان، کافی بودن نیروی آموزشی و محتوای آموزشی است.
In any society, schools have crucial importance when it comes to improving social and interpersonal relationships and solving social problems. One of the best ways to solve social problems is to identify communication problems and provide training in communication skills from lower ages, particularly in primary school. Therefore, the present study poses the question: what interpersonal and social problems can be found in second-grade primary schoolchildren? This study has been conducted using the qualitative content analysis method with a summative approach. Analyzing interview transcripts with 20 teachers from three different school districts in the city of Tehran (Districts 15, 16, and 19) led to eight different categories identified for students' interpersonal and social problems: 1. problems regarding controlling emotions and creating tension, 2. problems arising in discourse or getting one's message across, 3. collaboration and teamwork problems, 4. problems in problem-solving and thinking, 5. character-wise problems, 6. self-protection problems, 7. problems in intrapersonal communication, and 8. weaknesses in making friends. From teachers' point of view, communication problems cannot be solved by providing students with instructions alone; some variables need to be taken into consideration and changed and revised significantly, such as harmony among different institutions (i.e. families, neighborhoods, school, the media, etc.), teachers' skills, the number of students, students' grade, how long training lasts, the adequacy of school personnel as well the education content itself.
Machine summary:
بر اين مبنا سؤال پژوهش حاضر اين است که دانش آموزان دوره دوم ابتدايي چه مشکلات ارتباط ميان - فردي و اجتماعي دارند؟ در اين پژوهش از روش تحليل محتواي کيفي با رويکرد تلخيصي استفاده شده است .
تحليل نتايج پژوهش کردنوقابي و شريفي (١٣٨٤) با هدف تعيين مهارتهاي زندگي ضروري براي دانش آموزان ايراني دوره متوسطه ، نشان داد که مهارتهاي خودآگاهي ، ارتباط مؤثر، روابط ميان - فردي ، مقابله با اســترس ، تصميم گيري ، حل مســأله ، تفکر انتقــادي و تفکر خلاق از نظر مخاطبان گوناگون از اولويتهاي بالايي برخوردارند.
از اين رو ســؤال اصلي پژوهش عبارت اســت از: دانش آموزان دوره دوم ابتدايي چه مشــکلات ارتباط ميان - فردي و اجتماعي دارند؟ در ادامه با اســتناد به متن مصاحبه با معلمان ، عوامل ايجاد مشــکلات ارتباطي دانش آموزان تبيين خواهد شد.
¢ روش پژوهش از آنجا که اين پژوهش در صدد شناسايي مشکلات ارتباطي دانش آموزان است و نتيجه آن در محتوا و برنامه هاي درسي مورد استفاده قرار خواهد گرفت ، از نظر هدف از نوع کاربردي است .
¢ يافته هاي پژوهش بر اســاس مطالعه و بررســي متون حاصل از مصاحبه با معلمان مدارس ابتدايي ، مشکلات ارتباط ميان - فردي و اجتماعي دانش آموزان دوره دوم در هشــت محور شناســايي و دســته بندي شدند که عبارت اند از: ١.