Abstract:
سابقه و هدف: دانشمندان بزرگ جهان اسلام مانند ابوریحان بیرونی، زکریای رازی و ابن سینا با بهرهگیری از آموزههای اسلامی موجب پیدایش موفقیتهای گسترده در علوم مختلف پزشکی شده و تألیفات آنها قرنها به عنوان موتور محرک علوم پزشکی در اروپا به کار گرفته شده است. قرآن کریم به سه بعد اصلی سلامتی جسمانی، روانی و اجتماعی اشاره دارد. قسمت اعظم این خدمات برای جهانیان ناشناخته باقی مانده است؛ لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش اسلام در پیشبرد علوم پزشکی انجام شد.
مواد و روشها: این مطالعه به صورت یک مطالعه مرور نقلی (Narrative Review) انجام شد. مطالب مورد بررسی مرتبط با نقش اسلام در پیشبرد علوم پزشکی منطبق با آیات قرآنی با جستجوی انجام شده در پایگاههای الکترونیکی SID، Magiran، Google Scholar، PubMed، Scopus و Web of Science به دست آمد. مقالات نهایی مورد تحلیل محتوا و استخراج کد و مضمون قرار گرفتند.
یافتهها: چهار مضمون اصلی قرآن و سلامت، قرآن و بدن انسان، پیشگیری از بیماری به وسیله قرآن و آیات قرآن و آرامش و شفا از دادههای مطالعه استخراج شد.
نتیجهگیری: در آموزههای دین مبین اسلام و احادیث ائمه معصوم (ع) مباحث بهداشتی، تغذیه، سلامت جسم و جان از جایگاه ویژهای برخوردار است. بهرهبرداری بیشتر و جزییتر از آیات الهی در زمینه حفظ و ارتقای سلامتی ضروری به نظر میرسد. عمل به آیات قرآن به عنوان راهکاری مهم در پیشگیری بسیاری از بیماریهای جسمی و روانی با تاکید بر تغذیه و آرامش روحی میتواند مورد استفاده جامعه اسلامی قرار گیرد.
Background and aim: The great scholars of the Islamic world, such as Abu Rihan al-Biruni, Zakaria al-Razi, and Ibn Sina have used Islamic teachings to create widespread success in various medical sciences, and their writings have been used as the driving force of medical science in Europe for centuries. The Holy Qur'an refers to the three main dimensions of physical, mental, and social health. Most of these services remain unknown to the world, so the aim of the present study was to determine the role of Islam in advancing medical science.
Materials and methods: This study was conducted as a narrative review study. The study materials related to the role of Islam in the advancement of medical sciences were obtained by searching electronic databases including SID, Magiran, Google Scholar, PubMed, Scopus, and Web of Science.
Findings: The four main themes including the Qur'an and health, the Qur'an and the human body, disease prevention by the Qur'an as well as the Qur'an's verses and peace and healing were extracted from the study data.
Conclusion: In the teachings of Islam and the traditions of the Imams, the topics of health and nutrition as well as the health of body and soul have a special place. More and more detailed use of divine verses in the field of maintaining and promoting health seems necessary. Practicing the verses of the Qur'an as an important solution in preventing many physical and mental illnesses with emphasis on nutrition and peace of mind can be used by society.
Machine summary:
© The Author(s) Publisher: Babol University of Medical Sciences مقدمه دانشمندان بزرگ جهان اسلام مانند ابوریحان بیرونی، زکریای رازی و ابن سینا با بهرهگیری از آموزههای اسلامی موجب پیدایش موفقیتهای گسترده در علوم مختلف پزشکی شده و تألیفات آنها قرنها به عنوان موتور محرک علوم پزشکی در اروپا به کار گرفته شده است (1).
اسلام با استناد به قرآن و سیره نبوی و معصومین به عنوان الگوهای واقعی (خلیفه الهی) با توجه به ارزش وجودی انسان و ضروریات زندگی و سلامت و کرامت او رهنمودهایی برای حیات و تلاش و کار سالم ارائه نموده و جهت پرهیز از معصیت و اصلاح شیوه زندگی بر پیشگیری تاکید کرده است و ارتباط با معبود با نگرشهای مذهبی و رابطه آن با سلامت روانی نشان داده که اعتقاد و نگرش مثبت به نیروی فراتر از تمام نیروهای هستی، با زدودن اضطراب، افسردگی و ترس را از انسان دور و نشاط و شادکامی و سلامت جسم و روان را جایگزین آن مینماید؛ لذا مدتهاست که به این نتیجه رسیدند بین مذهب و سلامت روان ارتباط بسیار مثبتی وجود دارد و نیز روانشناسی مذهب اهمیت بسزایی را برای نقش راهبردهای مقابلهای و شیوه زندگی افراد در چگونگی وضعیت جسمانی و روانی آنها قائل شده است.
در انتها میتوان نتیجه گرفت که عمل به آیات قرآن به عنوان راهکاری مهم در پیشگیری بسیاری از بیماریهای جسمی و روانی با تاکید بر تغذیه و آرامش روحی میتواند مورد استفاده جامعه اسلامی قرار گیرد.