Abstract:
آسیبپذیری سکونتگاههای غیررسمی در برابر مخاطرات محیطی، توجه به تابآوری را ضروری میسازد. در واقع تابآوری بهدلیل پویا بودن واکنش جامعه در برابر مخاطرات، نوعی آیندهنگری است و یکی از راههای کاهش ریسک و آسیبپذیری در سکونتگاههای انسانی است. هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی فاکتورهای اثرگذار کالبدی بر ایجاد محلات تابآور در مناطق درگیر با اسکان غیررسمی شهر همدان در برابر مخاطرات محیطی است. شاخصهای پژوهش در پنج طیف شاخص کاربری، شاخص تراکم، شاخص دسترسی، شاخص ساختار کالبدی و شبکه معابر مورد ارزیابی قرار گرفت. روش این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی بوده و به منظور جمعآوری اطلاعات و دادهها از روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. سطح تابآوری سکونتگاههای غیررسمی شهر همدان از حد متوسط پایینتر است و عامل اول (مقاومت ساختمان) بیشترین نقش را در تبیین ارتقای تابآوری سکونتگاههای غیررسمی شهر همدان دارد. این عامل میتواند در مقابله و انطباق با تابآوری موفق عمل کند. از بین عوامل شناساییشده، عامل تراکم بر ارتقای تابآوری سکونتگاههای غیررسمی تأثیر ندارد و سایر عوامل تأثیر مستقیم و مثبت دارند.
The vulnerability of informal settlements to environmental hazards reveals the importance of paying attention to resilience. Resilience is considered a form of foresight due to the dynamic nature of society's response to risks. Accordingly, this issue is one of the ways to reduce risk and vulnerability in human settlements. This research has been carried out to identify physical factors affecting the creation of resilient neighborhoods in the areas involved with informal settlements in Hamedan city against environmental hazards. The research indicators were evaluated in five spectrums of user index, density index, access index, physical structure index, and road network. The present research method is practical in terms of its purpose and descriptive-analytical in terms of its nature and method, and to collect information and data, documentary and field method (questionnaire) has been used. The results show that the level of resilience of informal settlements in Hamedan city is lower than the average level and the first factor i.e. building resistance has the biggest role in explaining the improvement of resilience of informal settlements in Hamedan city. This factor can be successful in dealing with and adapting to resilience. Among the identified factors, the density factor does not affect improving the resilience of informal settlements, and other factors have a direct and positive effect.
Machine summary:
تبیین معیارهای کالبدی مؤثر در ارتقای تاب آوری سکونتگاه های غیررسمی در برابر مخاطرات محیطی (مورد مطالعه : شهر همدان ) حسن حکمت نیا١، اسماعیل نصیری هنده خاله ٢*، محمد اسکندری نوده ٣، ریحانه یونسی سندی ٤ ١.
تبیین معیارهای کالبدی مؤثر در ارتقای تاب آوری سکونتگاه های غیررسمی در برابر مخاطرات محیطی (مورد مطالعه : شهر همدان ).
این پژوهش به بررسی معیارهای کالبدی مؤثر در ارتقای تاب آوری سکونتگاه های غیررسمی شهر همدان با تاکید بر مخاطرات محیطی پرداخته است .
مطالعات لطیفی و همکاران (١٤٠٠) در ارتباط با تبیین مؤلفه های کلیدی افزایش تاب آوری کالبدی شهر تهران در برابر زلزله با رویکرد تحلیل ساختاری نشان داد که از بین ٤١ متغیر اولیه تأثیرگذار، متغیرهای دسترسی به شبکه معابر اصلی، الگوهای ساخت وساز، استحکام بناهای عمومی، توزیع خدمات ، کاربری زمین و زیرساخت های عمومی 1- UNISDR 2- Cutter 3- Mitchell 4 - Contreras 5 - Stampp 6 - Speranza 7 - yoon 8 - zoli 9 - pisano 10 - Weichselgratner 11 - Bastaminia بیشترین تأثیر را در تاب آوری دارند.
در این پژوهش عامل اول (مقاومت ساختمان )، بیشترین نقش را در تبیین ارتقای تاب آوری سکونتگاه های غیررسمی شهر همدان دارد.