Abstract:
تروریسم به دو شکل حقوق بشر را متأثر میسازد:از طرفی حمله به غیرنظامیان عنصر مادی سنتی جرم تروریسم به شمار میرود و از طرف دیگر دولتها نیز در سرکوب تروریستها اغلب حقوق بشر را نقض میکنند.در این راستا برخی از دولتها اصولا قابلیت اعمال حقوق بشر را در مبارزه با تروریستها مورد تردید قرار میدهند حال آنکه حقوق بشر به عنوان یک نظام حقوقی دارای مقررات و سازوکارهای قابلتوجه قابل اعمال در مبارزه با آن وضعیت اضطراری را به وجود آورد،نظام حقوق بشر تعلیق موقت و استثنایی برخی از قواعد قابل تعلیقش را میپذیرد.بههرحال این تعلیق به معنی نفی حاکمیت قانون و تجویز خودسری در مبارزه با تروریسم نیست.
Machine summary:
این نظام حقوقی با تفکیک وضعیتهای اضطراری از وضعیتهای عادی،اعمال همهجانبه این حقوق را تنها -------------- (1)-دیوان بین المللی دادگستری در قضیه سلاحهای هستهای تأکید نموده است که:«حمایتهای میثاق حقوق مدنی و سیاسی در دوران جنگ متوقف نمیشود مگر آنکه ماده 4 میثاق که به واسطه آن پارهای از مقررات میتواند در زمان اضطرار ملی تعلیق شود،قابلیت اعمال پیدا کند» (Nuclear Case,1996:Para.
در این راستا ماده 51 کنوانسیون اروپایی به دولتهای عضو خود اجازه میدهد که در زمان جنگ یا دیگر وضعیتهای اضطراری عمومی که حیات ملت را تهدید میکند،به میزانی که وضعیت حتما ایجاب مینماید،تدابیری را به منظور تعلیق مقررات آن اتخاذ نمایند مشروط به آنکه تدابیر مذکور با سایر تعهدات بین المللی که دولتهای عضو مطابق حقوق بین الملل برعهده دارند مطابقت داشته باشد.
توضیح آنکه دولت انگلستان بهطور تبعیضآمیزی،اقدامات تعلیقی را فقط در مورد بیگانگان حاضر در سرزمین خود،پیشبینی کرده بود درحالیکه به نظر کمیسر مذکور-و چنانکه گفته خواهد شد-به نظر اکثر لردهای رسیدگیکننده به این موضوع،اگر دولت انگلستان اعمال تروریستی را تهدید واقعی علیه حیات ملت خود میدانست،نباید میان اعمال تروریستی اتباع و بیگانگان،قائل به تبعیض میشد؛چنین تبعیضی نشاندهنده عدم وجود ضرورت لازم برای اثبات وضعیت اضطراری است (AC(FC),2004:Paras.
درست به همین دلیل اجزای بنیادین این حقوق صرفنظر از اضطراری بودن وضعیت باید همواره مورد احترام باشند،در این راستا باید تأکید کرد که تاکنون هیچ نهاد حقوق بشری،وضعیتی را برای تعلیق حقوق مربوط به طی فرآیندهای قانونی و دادرسی عادلانه شناسایی نکرده و در مقابل برلزوم رعایت این حقوق حتی در دوران اضطراری که حیات ملت را تهدید میکنند، تأکید شده است (Report on Terrorism...